حشره‌ای که در زمان بیماری فاصله‌ اجتماعی را رعایت می‌کند

باشگاه خبرنگاران جوان – این رفتار که نوعی «فاصله‌گذاری اجتماعی در دنیای حشرات» به شمار می‌رود، برای نخستین‌بار در پژوهشی از دانشگاه بریستول به‌طور علمی ثبت شده و نتایج آن در نشریه معتبر Science منتشر شده است.

لوک لکی، نویسنده اصلی مقاله درباره این تحقیق می‌گوید: این نخستین بار است که در یک گونه غیرانسانی مشاهده می‌کنیم موجودات، محیط زندگی خود را عمدا تغییر می‌دهند تا انتقال بیماری کمتر شود. در این پژوهش، ۱۸۰ مورچه در ظرف‌های خاکی قرار داده شدند تا به‌صورت طبیعی لانه‌سازی کنند. پس از یک روز، پژوهشگران به نیمی از این گروه‌ها، ۲۰ مورچه آلوده به هاگ قارچ اضافه کردند و روند لانه‌سازی را طی شش روز بعد با استفاده از تصویربرداری میکروسی‌تی (Micro-CT) به‌صورت سه‌بعدی زیر نظر گرفتند.

نتایج این پژوهش نشان داد؛ لانه‌هایی که توسط مورچه‌های در معرض پاتوژن (بیماری‌زا) ساخته شدند، ورودی‌هایی با فاصله بیشتر، مسیرهای طولانی‌تر و اتاقک‌هایی با ارتباطات مستقیم کمتر داشتند.

چنین معماری شبکه‌ای و پراکنده‌ای عملا احتمال انتقال عامل بیماری‌زا را کاهش می‌داد. به بیان ساده‌تر، مورچه‌ها در زمان خطر، لانه‌هایی با ساختار ایمن‌تر طراحی می‌کنند؛ درست مانند انسان‌ها که در دوران همه‌گیری کووید-۱۹ با نصب دیواره‌های شفاف یا رعایت فاصله شش‌قدمی از یکدیگر، احتمال سرایت بیماری را کم کردند.

پژوهشگران برای آزمودن این فرضیه، شبیه‌سازی‌هایی از گسترش عامل بیماری‌زا در مدل سه‌بعدی لانه‌ها انجام دادند. نتایج نشان داد که تغییرات معماری در کنار تمایل مورچه‌های آلوده به خودایزوله‌کردن یا همان قرنطینه، باعث کاهش چشمگیر احتمال شیوع بیماری می‌شود. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد واکنش مورچه‌ها در برابر بیماری، تنها تغییر رفتار اجتماعی نیست، بلکه در معماری لانه‌هایشان نیز بازتاب دارد؛ ترکیبی هوشمندانه از استراتژی‌های اجتماعی و سازه‌ای برای بقا.

منبع: همشهری آنلاین