بازار لوازم خانگی غرق در رکود/ فروش اقساطی مشتریان را بی اعتماد کرد

نسرین اوجاقی امروز در نشست خبری با اشاره به تحولات صنعت لوازم خانگی اظهار کرد: از سال ۱۳۹۶ تاکنون، تولید لوازم خانگی در کشور از حدود ۶ میلیون قطعه به ۲۰ میلیون قطعه در سال ۱۴۰۳ افزایش یافته است.

وی افزود: این رشد چشمگیر در مدت حدود هفت سال، حاصل سرمایه گذاری های گسترده بخش خصوصی و حمایت های محدود اما مؤثر دولت بوده است.

اوجاقی با بیان اینکه امروز تولیدکنندگان داخلی قادر به تأمین کامل نیاز بازار هستند، افزود: در حال حاضر نیازی به واردات لوازم خانگی وجود ندارد، هرچند همچنان بخشی از سلیقه مصرف کنندگان به سمت برندهای خارجی متمایل است.

کاهش تولید و افت فروش در سال ۱۴۰۴

دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران با اشاره به تغییر روند تولید در سال جاری گفت: متأسفانه در سال ۱۴۰۴ نسبت به مدت مشابه سال قبل، حدود ۳۸ درصد کاهش تولید داشته ایم و در برخی زیرمجموعه ها این کاهش تا ۱۲ درصد گزارش شده است.

وی افزود: در حوزه فروش نیز، پس از مدت ها رشد، اکنون با کاهش قابل توجهی روبه رو هستیم؛ به طوری که در برخی محصولات افت تا ۶۰ درصدی و به صورت میانگین حدود ۴۰ درصدی ثبت شده است.

 به گفته اوجاقی، اگرچه ظرفیت تولید در کشور به سطح مطلوبی رسیده است، اما کاهش قدرت خرید خانوار، رکود بازار و مشکلات تأمین مواد اولیه از مهم ترین چالش های فعلی این صنعت به شمار می روند.

وی تأکید کرد: برای حفظ دستاوردهای تولید داخلی، نیاز به سیاست های حمایتی هدفمند از سوی دولت و نظام بانکی وجود دارد تا تولیدکنندگان بتوانند با ثبات بیشتری فعالیت کنند.

اوجاقی درباره قیمت گذاری محصولات اظهار کرد: برای اینکه تولید باکیفیت به دست مصرف کننده برسد، محصول باید قیمت منطقی داشته باشد تا کیفیت خود را حفظ کند. انجمن در مسائل قیمت گذاری دخالت نمی کند و تولیدکنندگان تلاش دارند قیمت ها را منصفانه نگه دارند تا هم تولیدکننده و هم مصرف کننده بهره مند شوند. 

وی افزود:آزادسازی واردات موضوعی پیچیده است و انجمن موافق است که نه تولیدکنندگان و نه مصرف کنندگان آسیب نبینند. اگر آزادسازی صورت گیرد، باید در چارچوب تعرفه و برنامه ریزی شده انجام شود تا سرمایه گذاری های انجام شده توسط تولیدکنندگان حفظ شود.

حدود ۳۰ درصد لوازم خانگی به صورت غیررسمی وارد می شوند

دبیر انجمن درباره میزان قاچاق لوازم خانگی گفت:حدود ۳۰ درصد لوازم خانگی به صورت غیررسمی وارد می شوند و قوانین اخیر برای حمایت از مرزنشینان و ته لنجی ها که می توانند تا ۱۰ درصد واردات کشور را تأمین کنند، می تواند به تولیدکنندگان آسیب جدی بزند، زیرا اولین قشری که از این وضعیت آسیب می بیند صنعت لوازم خانگی و سپس صنعت پوشاک است.

وی درباره تأثیر آزادسازی واردات بر کاهش قاچاق نیز توضیح داد:آزادسازی واردات می تواند بخشی از قاچاق را کاهش دهد، اما باید به گونه ای اجرا شود که به تولید داخلی آسیب نرساند و قیمت ها کنترل شده باقی بماند.

اوجاقی در پاسخ به پرسشی درباره رقابت محصولات قاچاق و قانونی گفت:محصولات قانونی شامل پرداخت عوارض دولتی، مالیات بر ارزش افزوده و تعرفه واردات مواد اولیه هستند که روی قیمت تمام شده حدود ۲۰ درصد سربار ایجاد می کند، اما محصولات قاچاق هیچ کدام از این هزینه ها را ندارند. اگر مسیر واردات قانونی و قیمت گذاری به درستی انجام می شد، شرایط متفاوت بود.

وی درباره گارانتی محصولات خارجی تصریح کرد: بسیاری از لوازم خانگی وارداتی فاقد گارانتی هستند و خریداران امکان پیگیری مشکلات یا دسترسی به قطعات یدکی را ندارند. با این شرایط، آزادسازی واردات می تواند به کاهش قاچاق کمک کند و زمینه رقابت منصفانه را فراهم کند، مشروط بر اینکه سازوکارهای گارانتی و خدمات پس از فروش رعایت شود.

اوجاقی گفت: با وجود ناترازی در تأمین مواد اولیه و قطعات، مشکلات انرژی باعث تعطیلی برخی خطوط تولید شده و فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان وارد کرده است. این امر اثر مستقیمی بر قیمت تمام شده دارد.

مهرداد محمدی، عضو هیئت مدیره انجمن، افزود: سو مدیریت انرژی در کشور خسارات گسترده ای ایجاد کرده است. تولیدکنندگان مجبور شده اند حدود ۵ درصد از فروش خود را صرف خرید ژنراتور، تأمین گازوئیل آزاد و حتی گازوئیل قاچاق کنند. اگر سیاست های بانک مرکزی و ناترازی انرژی ادامه یابد، احتمال جهش مجدد قیمت وجود دارد.

محمدی درباره آثار تحریم ها بر صنعت گفت:تحریم ها باعث شده هزینه واردات کالا تا ۳۰ درصد بالاتر از حالت استاندارد شود. صف طولانی تخصیص ارز که بعضاً تا ۱۶۰ روز طول می کشد، تولیدکنندگان را مجبور به استفاده از ارز بازار آزاد می کند. فضای فعلی شفاف نیست و بسیاری به دنبال راهکارهای غیر استاندارد برای دور زدن تحریم ها هستند.

وی افزود: واقعیت این است که کار صنعت لوازم خانگی و سایر صنایع، تولید انرژی نیست و تأمین و مدیریت انرژی خودمان بسیار سخت و پیچیده است.

فروش اقساطی و بی اعتمادی بازار

محمدی درباره فروش اقساطی گفت: اکثر شرکت های خصوصی فروش اقساطی را در فروشگاه ها انجام می دهند و شبکه بانکی نیز کمک هایی داشته است. با این حال، بی اعتمادی در بازار همچنان پابرجاست و شرکت ها مجبورند از طریق خبررسانی و رایزنی، مسائل را مدیریت کنند.

وی درباره برگشت ارز صادراتی گفت: بسیاری از شرکت ها هنوز درگیر بازگرداندن ارز خود هستند و سیاست های سختگیرانه دولت در این زمینه آسیب جدی به تولید و صادرات زده است.

اوجاقی درباره صادرات توضیح داد:تمرکز انجمن بر توسعه صادرات است. هدف ما این است که تولیدکنندگان بتوانند محصولات خود را در شرایط فعلی به فروش برسانند. از اردیبهشت امسال امکان حضور محصولات ایرانی در بازار کشورهای آسیایی فراهم شده و همایش توسعه صادرات اوراسیا در سوم آبان برگزار می شود.

او افزود: سرمایه گذاری در صنعت لوازم خانگی از سال ۱۳۹۷ آغاز شد و کیفیت کالای ایرانی اکنون قابلیت رقابت دارد. محصولات ایرانی امکان مقایسه با نمونه های خارجی را دارند. با این حال، محدودیت در واردات ماشین آلات و فناوری های پیشرفته و مشکلات تحقیق و توسعه مانع تنوع بیشتر کالاها شده و قیمت و کیفیت محصولات را بهینه نمی کند.

اوجاقی درباره مشکلات آسیب دیدگان بندر گفت:مسائل مربوط به کانتینرها هنوز حل نشده است. عمدتاً به دلیل بیمه هاست که پوشش کاملی ارائه نکرده اند. انجمن جلسات متعددی با معاونت صنایع عمومی داشته اما به دلیل نبود ساختار درست، مشکلات پابرجا مانده است.