پروژه انتقال آب طالقان تا پایان هفته به بهره‌برداری می‌رسد/ سهم ۱۰ تا ۱۲ درصدی خط زیاران–بیلقان در تأمین امنیت آبی تهران
مجری پروژه خط جایگزین زیاران به بیلقان در گفت‌وگو با برنا: در شرایطی که تهران در سال‌های اخیر با کاهش منابع آبی و تشدید تنش ناشی از خشکسالی روبه‌رو بوده، پروژه انتقال آب از سد طالقان به تهران و استان البرز به عنوان یکی از طرح‌های راهبردی وزارت نیرو مورد توجه قرار گرفته است. خط
مجری پروژه خط جایگزین زیاران به بیلقان در گفت‌وگو با برنا:
در شرایطی که تهران در سال‌های اخیر با کاهش منابع آبی و تشدید تنش ناشی از خشکسالی روبه‌رو بوده، پروژه انتقال آب از سد طالقان به تهران و استان البرز به عنوان یکی از طرح‌های راهبردی وزارت نیرو مورد توجه قرار گرفته است. خط جایگزین «زیاران به بیلقان» که با هدف افزایش پایداری تأمین آب شرب، نوسازی مسیر انتقال قدیمی و تقویت امکان مدیریت توزیع آب اجرا شده، اکنون در مراحل نهایی بهره‌برداری قرار دارد. به‌منظور بررسی آخرین وضعیت این طرح، گفت‌وگوی تفصیلی با حبیب‌الله علی‌اصغری، مجری پروژه خط جایگزین انتقال آب زیاران به بیلقان داشتیم که در ادامه می‌توانید مشروح این گفت‌وگو را بخوانید.
آخرین‌بار ۵ مهر برای بازدید به تصفیه‌خانه کرج آمدیم و گفتید پروژه انتقال آب طالقان به تهران در مراحل پایانی است. امروز چه درصدی پیشرفت کرده و چه زمانی وارد مدار شده است
پروژه انتقال آب از طالقان با سه هدف اصلی طراحی شده است: تأمین آب شرب شهر کرج، پشتیبانی از نیازهای استان البرز و در نهایت آبرسانی به تهران. طی ماه‌های گذشته بخش‌های اجرایی این طرح به‌صورت پیوسته تکمیل شده و در ابتدای شهریور، آب به تصفیه‌خانه شماره ۲ کرج رسیده است.
در ادامه مسیر، در تاریخ ۲۳ مهرماه بخش اصلی پروژه تکمیل و انتقال آب به بیلقان آغاز شد. از آن زمان تاکنون حدود دو میلیون مترمکعب آب از این مسیر وارد شبکه شده است؛ اقدامی که نشان‌دهنده ورود طرح به مرحله بهره‌برداری عملیاتی پیش از افتتاح رسمی است.
براساس آخرین ارزیابی‌ها پیشرفت فیزیکی پروژه با توجه به حجم اجرا و هزینه‌کرد حدود ۹۰ درصد برآورد می‌شود. با این حال از نظر عملکرد و کارایی میزان پیشرفت نزدیک به ۹۹ درصد گزارش شده که نشان‌دهنده آمادگی کامل برای بهره‌برداری پایدار است.
در سه بخش اصلی طرح شامل شهر جدید هشتگرد، تصفیه‌خانه شماره ۲ کرج و آبگیر بیلقان، عملیات اجرایی به پایان رسیده و زیرساخت‌های انتقال و توزیع مهیا شده است. اکنون شرایط برای افتتاح رسمی پروژه و ورود آن به مدار کامل بهره‌برداری فراهم است.
سهم تهران از این خط چقدر است و ظرفیت کل انتقال چه میزان تعریف شده
ظرفیت خط انتقال این پروژه برای تأمین ۵ مترمکعب بر ثانیه آب طراحی شده است. از این میزان، نیمی از ظرفیت معادل ۲.۵ مترمکعب بر ثانیه (حدود ۲۵۰۰ لیتر در ثانیه) برای تأمین آب تهران در نظر گرفته شده که به‌صورت مرحله‌ای از مسیر هشتگرد، کرج و سپس بیلقان وارد شبکه شرب پایتخت خواهد شد. بخش دیگر این ظرفیت نیز نیازهای استان البرز و شهر کرج را پوشش می‌دهد.
به این ترتیب، با ورود این طرح به مدار بهره‌برداری، توان انتقال و تأمین آب شرب در منطقه به شکل چشمگیری افزایش یافته و بخشی از فشار تأمین آب در فصل‌های پرمصرف کاهش پیدا خواهد کرد.
طول مسیر و مشخصات فنی لوله‌ها چیست؟ حجم فولاد مصرفی چقدر بوده است؟
طول خط انتقال در این پروژه ۶۲ کیلومتر است؛ به‌طوری که ۲۲ کیلومتر آن تا شهر جدید هشتگرد و ۵۴ کیلومتر دیگر تا تصفیه‌خانه شماره ۲ کرج امتداد دارد.
برای اجرای این خط، از لوله‌هایی با قطر ۲۰۰۰ میلی‌متر (معادل ۲ متر) استفاده شده و در فرآیند تولید و نصب این لوله‌ها، حدود ۴۴ هزار تن ورق فولادی به‌کار رفته است. تمامی لوله‌ها به‌صورت جوش‌کاری‌شده در مسیر نصب و تست شده‌اند و عملیات اجرایی بخش انتقال اکنون به پایان رسیده است.
علت تأخیر و وقفه در زمان اجرای پروژه چه بود؟
پروژه انتقال آب طالقان در بهمن ۱۴۰۱ تعریف و از ۱۲ بهمن همان سال عملیات طراحی و مسیر‌یابی آغاز شد. در فروردین ۱۴۰۲ پیمانکار در قطعه ۳۰ کیلومتری ابتدایی مستقر و کار به‌طور رسمی وارد مرحله اجرا شد. در ماه‌های نخست، پروژه با کمبود ورق فولادی برای تولید لوله‌ها مواجه بود؛ اما با تخصیص سهمیه ورق، ساخت لوله‌ها و حمل آنها به کارگاه آغاز شد. در نیمه نخست اجرای طرح نیز به دلیل محدودیت منابع مالی، پیشرفت فیزیکی پروژه به حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد محدود شده بود.
در ۲۳ اسفند ۱۴۰۳ و پس از بازدید میدانی و تأکید مستقیم وزیر نیرو بر تسریع کار تأمین مالی پروژه با جدیت پیگیری شد. در آن زمان پیشرفت کل طرح ۳۸ درصد بود اما از اسفند ۱۴۰۳ تا ابتدای آبان ۱۴۰۴ و با تزریق حدود ۴۵۰۰ میلیارد تومان منابع جدید سرعت اجرای پروژه چند برابر شد و پیشرفت فیزیکی به حدود ۹۲ درصد رسید. این دوره جهشی نشان داد که با تأمین به‌موقع منابع و پیوستگی در اجرا، امکان تسریع چشمگیر در تکمیل زیرساخت‌های ملی وجود دارد.
برآورد هزینه کل پروژه و میزان هزینه‌کرد تا امروز چقدر است؟ منابع مالی از کجا تأمین شده‌اند
برآورد هزینه تکمیل صددرصدی طرح، شامل اجرای خط جدید، نوسازی و یکپارچه‌سازی خطوط قدیمی، احداث بخش‌های الحاقی، رفع معارضات و تملک اراضی، حدود ۸ هزار میلیارد تومان است. تاکنون نزدیک به ۶۳۰۰ میلیارد تومان برای پیشبرد پروژه هزینه شده و برنامه‌ریزی شده است که باقی منابع در ماه آینده تأمین و طرح به‌طور کامل تکمیل شود. این پروژه در ابتدای آغاز به کار، به‌عنوان طرح اضطراری ذیل ماده ۲۸ تعریف شد و بخشی از تأمین مالی اولیه از همین محل صورت گرفت.
در ادامه و با ضرورت تسریع اجرای طرح، از اسفند سال گذشته منابع عمومی با پیگیری سازمان برنامه، بخشی از منابع داخلی وزارت نیرو و همچنین تعهد ۲۰۰۰ میلیارد تومانی شهرداری برای مشارکت در پروژه اختصاص یافت که تاکنون حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان آن جذب و هزینه شده است.
درباره کیفیت آب منتقل‌شده از سد طالقان و نگرانی‌های مطرح‌شده توضیح می‌دهید
آب سد طالقان از نظر کیفیت، یکی از منابع مناسب و قابل اتکای تأمین آب شرب برای مناطق شهری است. امروز بخش قابل‌توجهی از آب تهران از منابع زیرزمینی تأمین می‌شود که به دلیل قرار گرفتن در انتهای سفره‌ها، سختی و رسوبات بیشتری دارند. افزودن آب طالقان به شبکه موجب تعدیل و بهبود میانگین کیفیت آب در نقاط مصرف می‌شود. همچنین فرآیندهای تصفیه و کنترل کیفی در تصفیه‌خانه‌های کرج و پس از آن در شبکه انتقال، به‌طور مستمر و مطابق استانداردهای بهداشتی انجام می‌شود؛ بنابراین از نظر کیفیت و سلامت آب شرب، هیچ‌گونه نگرانی وجود ندارد و این موضوع تحت پایش دائمی است.
در محاسبه سهم تهران و البرز، آیا تغییری در تخصیص آب صورت گرفت
در خصوص تخصیص آب نیز تأکید می‌شود که هیچ افزایش برداشت جدیدی از منبع صورت نگرفته است. این خط انتقال، جایگزین مسیر قدیمی شده و همان سهم‌های پیشین تهران و البرز بدون تغییر حفظ شده است. هدف اصلی از اجرای این طرح، ارتقای کیفیت، پایداری و انعطاف‌پذیری انتقال آب بوده است؛ به‌گونه‌ای که با استفاده از زیرساخت جدید، امنیت تأمین و امکان مدیریت بهتر جریان آب فراهم می‌شود، بدون آنکه به سهم زیست‌محیطی یا دیگر مصارف قانونی خدشه‌ای وارد شود. در واقع، ظرفیت انتقال همان ظرفیت مصوب گذشته است، اما کنترل، ایمنی و قابلیت مانور شبکه به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته است.
وضعیت حجم سد طالقان و تأثیر آن بر بهره‌برداری از خط انتقال چگونه است
حجم مخزن سد طالقان حدود ۴۶۰ میلیون مترمکعب است. در تابستان امسال حدود ۲۱۰ میلیون مترمکعب از مخزن پر بود. اگر بارش‌های پیش‌بینی‌شده در فصل زمستان اتفاق نیفتد و ورودی مخزن جبران نشود، از بهمن‌ماه با کاهش محسوس ذخیره روبه‌رو می‌شویم و حتی ممکن است بخش قابل‌توجهی از حجم سد تخلیه شود. بنابراین تغذیه مخزن از طریق نزولات جوی در ماه‌های پیش‌رو اهمیت بسیار بالایی دارد و برنامه‌ریزی بهره‌برداری نیز بر همین اساس انجام می‌شود.
با توجه به هدررفت آب در شبکه شهری تهران (۲۵ تا ۳۰ درصد گفته شده)، آیا این پروژه به تنهایی کافی است
با وجود اهمیت حیاتی این طرح، تأکید می‌شود که اجرای خط انتقال به‌تنهایی برای پایداری کامل آب شرب کافی نیست و باید مجموعه‌ای از اقدامات مکمل نیز به شکل هم‌زمان پیش برود. کنترل و کاهش هدررفت در شبکه توزیع، مدیریت فشار در خطوط شهری، نوسازی و تجهیز چاه‌های موجود و همچنین ارتقای سامانه‌های پایش مصرف از جمله راهکارهایی است که در دستور کار قرار دارد.
در کنار اجرای این خط انتقال، بهبود شبکه‌های داخلی استان نیز دنبال می‌شود تا تأمین و توزیع آب با کمترین پرت و بالاترین پایداری انجام شود. با این حال، خط انتقال طالقان یکی از ستون‌های اصلی عبور از شرایط تنش آبی و تقویت امنیت تأمین آب شرب در تهران و البرز به شمار می‌رود.
نهایتاً برای پاییز و زمستان سال ۱۴۰۴ چه سهمی از نیاز تهران را این پروژه تأمین خواهد کرد
مصرف آب شرب شهر تهران به‌طور متوسط حدود ۴۰ مترمکعب بر ثانیه است. با در نظر گرفتن ظرفیت کامل ۵ مترمکعب بر ثانیه این خط انتقال، حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد از نیاز پایتخت تأمین می‌شود. در صورتی که خط جدید و خط قدیمی به‌صورت هم‌زمان و در یک مدار یکپارچه بهره‌برداری شوند، این میزان می‌تواند تا حدود ۲۵ درصد از تأمین آب تهران را پشتیبانی کند.
با این حال، تأکید می‌شود که این ظرفیت‌سازی، راه‌حل عبور از شرایط بحرانی و زمان‌بر است و نه یک پاسخ دائمی. مدیریت مصرف، کاهش هدررفت شبکه و اصلاح زیرساخت‌های توزیع همچنان از اولویت‌های اساسی برای پایداری بلندمدت تأمین آب به شمار می‌رود.
در حوزه تأثیرات محیط‌زیستی و حق‌آبه کشاورزی پایین‌دست طالقان، چه تضمین‌هایی دارید
در چارچوب مطالعات طرح، موضوع تخصیص منابع آب به‌طور کامل بررسی و تثبیت شده است و تأکید می‌شود که هیچ برداشت اضافی خارج از سهم‌های مصوب کشاورزی و شرب انجام نخواهد شد. حق‌آبه‌های تعیین‌شده برای مصارف کشاورزی، شرب و محیط‌زیست بر اساس مصوبات قانونی و اسناد تخصیص رعایت می‌شود و در این خط انتقال تنها شیوه و مسیر انتقال به‌روزرسانی شده است. ممکن است در برخی دوره‌ها و به‌ویژه در زمان‌های تنش آبی و افزایش مصرف شهری، اولویت به تأمین شرب داده شود، اما اصل سهم‌های قانونی بدون تغییر باقی می‌ماند و حق‌آبه محیط‌زیست و پایین‌دست تضمین شده است.
لطفاً درباره پروژه آبرسانی سنندج توضیح دهید. سد «آزاد» چه نقشی دارد
در سال ۱۴۰۱ پروژه‌ای برای آبرسانی به شهر سنندج بر پایه ظرفیت سد «آزاد» در غرب کشور و در محدوده استان کردستان اجرا شد. این سد بخشی از مجموعه طرح‌هایی است که با هدف کنترل و بهره‌برداری از آب‌های مرزی احداث شده است. در طراحی اولیه، کاربری اصلی این سامانه تأمین نیازهای کشاورزی بود؛ اما به‌دلیل کاهش نزولات جوی، افزایش تقاضا و تشدید تنش آبی در منطقه، نقش آن به‌تدریج تغییر یافت و امروز بخش عمده آب شرب استان از همین مسیر تأمین می‌شود.
به‌گونه‌ای که در حال حاضر حدود ۷۰ درصد جمعیت استان کردستان، از جمله ساکنان سنندج، آب شرب خود را از سد آزاد دریافت می‌کنند. این تحول نشان‌دهنده تغییر الگوی مدیریت منابع آب از آنچه بر مصرف توسعه‌ای و کشاورزی متمرکز بود، به سمت تأمین پایدار آب شرب و حفاظت از امنیت آبی استان است.
اقدام جدیدی که اکنون برای تقویت آبرسانی در کردستان در دست اجرا دارید چیست
برای آنکه دشت‌های شرقی استان کردستان نیز از ظرفیت سد آزاد بهره‌مند شوند، اجرای یک ایستگاه پمپاژ جدید در دستور کار قرار گرفته است. برآورد هزینه این طرح حدود ۳ هزار میلیارد تومان است و مطابق طراحی، دبی انتقالی آن ۳.۵ مترمکعب بر ثانیه خواهد بود.
با توجه به توپوگرافی خاص منطقه، اختلاف ارتفاع پمپاژ در این مسیر حدود ۴۸۰ متر است و برخلاف طرح انتقال آب طالقان که بخش زیادی از مسیر به‌صورت ثقلی آب را منتقل می‌کند، در کردستان ناچار به استفاده از سیستم پمپاژ پرقدرت هستیم تا تأمین پایدار آب شرب جمعیت شرق استان تضمین شود. تکمیل این ایستگاه و اتصال آن به شبکه موجود، در برنامه اجرایی قرار دارد و پس از اتمام عملیات، به بهره‌برداری خواهد رسید.
به جز کردستان، چه پروژه‌های مکملی برای کاهش هدررفت نزولات و تقویت تأمین آب در دست اجراست
در استان گیلان، با وجود بارش‌های بالا و اقلیم پرباران، سالانه بیش از ۶ میلیارد مترمکعب از آب‌های ناشی از نزولات جوی بدون استفاده مؤثر، وارد دریای خزر می‌شود. این حجم قابل‌توجه از آب در صورت مدیریت صحیح، می‌تواند بخش مهمی از نیازهای شرب و کشاورزی استان را تأمین کند.
بر همین اساس، طرح‌هایی با هدف مهار و ذخیره‌سازی آب‌های سطحی پیش از رسیدن به دریا در دستور کار قرار گرفته است که از جمله آنها می‌توان به احداث دو سد در شرق و غرب گیلان، از جمله سد شفارود اشاره کرد. این زیرساخت‌ها با هدف تأمین نیاز کشاورزی، تقویت شبکه آبیاری و تأمین بخشی از آب شرب استان طراحی شده‌اند تا وابستگی به بارندگی‌های فصلی کاهش یابد و پایداری تأمین آب در استان تقویت شود.
نقش حمایت‌های دولت چهاردهم در پیشبرد این طرح‌ها چه بوده است
در جریان اجرای این طرح، حمایت‌های دولت چهاردهم و همراهی مجموعه دستگاه‌های مسئول نقشی تعیین‌کننده داشت. طی حدود شش ماه گذشته، با تأمین منابع و تأکید بر تسریع عملیات، شتاب چشمگیری در پیشرفت کارها ایجاد شد. برای مقایسه، در گذشته خط اولیه انتقال آب با قطر ۱۸۰۰ میلی‌متر و طول ۶۲ کیلومتر، در دوره‌ای که تهران و البرز گستردگی و جمعیت امروز را نداشتند، حدود شش سال زمان برد تا تکمیل شود.
اما در خط جایگزین طالقان، با وجود دوره‌هایی از وقفه‌های مالی و تأخیر در تخصیص اعتبارات، مجموع عملیات از ابتدای ۱۴۰۲ تا مهر ۱۴۰۴ به پایان رسید. این نتیجه نشان می‌دهد که توان مهندسی کشور اتکا‌پذیر و قابل‌اعتماد است؛ زیرا بخش عمده طراحی، ساخت لوله‌ها، تولید تجهیزات و اجرای عملیات توسط پیمانکاران، مشاوران و نیروهای متخصص داخلی انجام شد. ایستادگی و پیگیری مستمر تیم‌های اجرایی و باور عملی به «ما می‌توانیم» سهم اصلی در به‌ثمر رسیدن این پروژه داشته است.
انتهای پیام/
مسئولیت این خبر با سایت منبع و جالبتر در قبال آن مسئولیتی ندارد. خواهشمندیم در صورت وجود هرگونه مشکل در محتوای آن، در نظرات همین خبر گزارش دهید تا اصلاح گردد.
برچسب ها :
ناموجود- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : 0