قسمت شصت و سوم خاطرات میلسپو: از سال ۱۹۲۱ به بعد انگلیس دیگر به ایران به عنوان یک شکارگاه اقتصادی سودبخش نمی‌نگریست؛ انگلیسی‌ها می‌خواستند این کشور بدست ایرانیان و به نحوی مطلوب اداره شود

سرویس تاریخ «انتخاب»: کتاب ماموریت آمریکایی‌ها در ایران اثر آرتور میلسپو ترجمۀ حسین ابوترابیان در سال ۱۳۵۶ است.

آرتور میلسپو متولد مارس ۱۸۸۳ در روستایی در میشیگان، حقوقدان و کارشناس مالی آمریکایی که در سالهای ۱۹۲۲-۱۹۲۷ و ۱۹۴۲-۱۹۴۵ برای اصلاح مالیه به استخدام دولت ایران درآمد. او دانش آموخته (دکترای) دانشگاه جانز هاپکینز و (کارشناسی ارشد) دانشگاه ایلینوی بود‌.

بنظر نمی رسد که دولت انگلیس هیچ گاه قصد نابودی تمامیت ارضی ایران را در سر داشته است. قرارداد ۱۹۰۷ انگلیس و روس گامی در این جهت بود که با ملاحظات گسترده امنیتی برداشته شد. قبل از جنگ جهانی اول انگلستان نیز همانند روسیه ایران را مهره ای در بازی امپریالیستی تلقی می کرد و سیاست انگلیس بیشتر به منافع اقتصادی انگلیس توجه داشت تا به پیشرفت ایران. انگلیس نیز همانند روسیه تزاری گروه طرفدار و افراد تحت الحمایه خود را در ایران داشت و نسبت به روسیه فعالانه تر می کوشید در تهران حکومتی را حفظ کند که بیشتر موافق انگلستان باشد. حتی در خلال این سالها انگلستان در مقایسه با همسایه شمالی با این کشور ناتوان، با اصول لیبرالیسم و انصاف رفتار می‌کرد، هر چند بعید بنظر می رسد که در دیدگان حسود روسها تفاوت چندانی بین رفتار انگلیس و روس وجود داشته باشد. 

بلافاصله پس از پایان جنگ جهانی اول، سیاست انگلیس دست کم بصورت ظاهر، در مقایسه با شورويها بشدت صدمه دید. دولت شوروی امپریالیسم را با گفته ها و کرده های خود محکوم کرد در حالیکه انگلیسیها به امتیازات اقتصادی خود چسبیده بودند و قرارداد شوم ۱۹۱۹ ایران و انگلیس این بدگمانی بجا را برانگیخت که انگلستان مایل است امتیازات خود را گسترش دهد و ایران را از لحاظ سیاسی و اداری تحت اداره خود درآورد. از سال ۱۹۲۱ به بعد سیاست انگلیس دیگر به ایران به عنوان یک کشور حائل یا یک شکارگاه اقتصادی سودبخش نمی‌نگریست. انگلستان ترجیح می داد که ایران هیچ بهانه و دلیلی نه به روسیه و نه به انگلستان برای دخالت یا فشار اقتصادی ندهد. امید به اینکه ایرانیان بتوانند به خانه خودشان نظم بدهند یک بخش اساسی را در طرز فکر رسمی انگلیسیها تشکیل می داد. انگلیسیها می خواستند این کشور بدست ایرانیان و به نحوی مطلوب اداره شود.