کشک یا دوغ؟ انتخاب هوشمند برای سلامت روده و آبرسانی بدن

به گزارش پارسینه و به نقل از timesofindia، کشک و دوغ، از اجزای اصلی رژیم غذایی هندی، هر یک فواید خاص خود را دارند. کشک با داشتن کلسیم و پروتئین برای سلامت استخوان‌ها مفید است، در حالی که دوغ به عنوان یک نوشیدنی گوارشی و خنک‌کننده، برای آبرسانی و افرادی با حساسیت به لاکتوز مناسب‌تر است. شناخت تفاوت‌های آن‌ها به انتخاب بهتر برای نیازهای خاص سلامتی کمک می‌کند.

در میان غذاهای سنتی لبنی، کمتر چیزی به اندازه کشک و دوغ طعم دلپذیر و ارزش غذایی دارد. هر دو نسل‌هاست که جایگاه ویژه‌ای در سفره‌های هندی دارند و به‌خاطر خاصیت خنک‌کنندگی، پروبیوتیک بودن و کمک به گوارش شناخته شده‌اند. با وجود ارتباط نزدیک، چون دوغ از کشک تهیه می‌شود، این دو ماده لبنی از نظر بافت، ترکیب و تأثیر بر سلامت تفاوت‌های زیادی دارند. کشک غلیظ‌تر و مغذی‌تر است و سرشار از کلسیم و پروتئین، در حالی که دوغ سبک‌تر، آبرسان و برای گوارش مناسب‌تر است. شناخت تفاوت‌های آن‌ها به انتخاب بهتر برای سلامت گوارش، آبرسانی یا تندرستی کلی کمک می‌کند.

مقایسه فواید سلامتی کشک و دوغ

کشک

کشک یا داهی، محصول لبنی تخمیری است که با افزودن مقدار کمی مایه (باکتری اسید لاکتیک) به شیر گرم تهیه می‌شود. این باکتری قند شیر (لاکتوز) را به اسید لاکتیک تبدیل می‌کند که باعث غلیظ شدن شیر و ایجاد طعمی کمی ترش می‌شود.

کشک سنتی که در خانه تهیه می‌شود، منبع طبیعی پروبیوتیک‌هاست که به گوارش و سلامت روده کمک می‌کنند. بافت غلیظ‌تر و خامه‌ای‌تری نسبت به دوغ دارد و سیرکننده‌تر است، و در غذاهای شیرین و شور کاربرد فراوانی دارد.

دوغ

دوغ یا چاس، مایع رقیق و خنک‌کننده‌ای است که پس از گرفتن کره از خامه یا کشک باقی می‌ماند. در خانه‌های امروزی، معمولاً با هم زدن کشک با آب، نمک و ادویه‌های گوارشی مانند زیره، زنجبیل و برگ گشنیز تهیه می‌شود.

دوغ سبک، ترش‌مزه و آسان‌هضم است و اغلب به عنوان نوشیدنی گوارشی طبیعی و خنک‌کننده تابستانی شناخته می‌شود. به آبرسانی بدن کمک می‌کند و عملکرد روده را بدون سنگینی شیر یا کشک بهبود می‌بخشد.

تمایز بین کشک و دوغ: بررسی پارامترهای کلیدی

در انتخاب بین کشک و دوغ برای اهداف خاص سلامتی، هر یک مزایای منحصربه‌فردی دارند که بسته به نیاز بدن شما متفاوت است. هر دو سرشار از پروبیوتیک‌هایی هستند که سلامت روده را تقویت کرده و به گوارش کمک می‌کنند، اما بافت، ترکیب و تعادل مواد مغذی آن‌ها تعیین می‌کند که چگونه در زمینه‌هایی مانند مدیریت وزن، تقویت استخوان‌ها و آبرسانی مؤثرند.

بر اساس مطالعه‌ای منتشرشده در ژورنال علوم لبنی، مصرف منظم محصولات لبنی تخمیری مانند کشک و دوغ می‌تواند تعادل میکروبیوتای روده را بهبود بخشیده و سلامت گوارشی را ارتقا دهد.

برای گوارش

دوغ برای افرادی که از اسیدیته یا نفخ رنج می‌برند، ایده‌آل است. بافت سبک آن به دفع سموم کمک می‌کند و باکتری‌های پروبیوتیک گوارش را تنظیم می‌کنند. کشک نیز برای روده مفید است، اما اگر بیش از حد مصرف شود—به‌ویژه در شب—ممکن است سنگین باشد.

برای کاهش وزن

اگر مراقب کالری هستید، دوغ بهترین گزینه است. فواید کشک را با کالری و چربی کمتر ارائه می‌دهد و جایگزینی هوشمندانه برای نوشیدنی‌های شیرین یا لبنی پرچرب است.

برای سلامت استخوان‌ها

در این زمینه، کشک برنده است. سرشار از کلسیم و فسفر است که به حفظ تراکم و استحکام استخوان‌ها کمک می‌کند—به‌ویژه برای کودکان، زنان و سالمندان اهمیت دارد.

برای آبرسانی و خنک‌کنندگی

در هوای گرم، دوغ عملکرد بهتری نسبت به کشک دارد. مایعات بدن را تأمین می‌کند، از گرمازدگی جلوگیری می‌کند و سیستم گوارشی را سبک نگه می‌دارد.

برای عدم تحمل لاکتوز

هر دو نسبت به شیر آسان‌تر هضم می‌شوند، اما دوغ به‌دلیل رقیق بودن، لاکتوز کمتری دارد و برای افراد حساس ملایم‌تر است.

کاربردهای سنتی و آشپزی کشک و دوغ

کشک در آشپزی

کشک در آشپزی هندی و مدیترانه‌ای کاربرد فراوانی دارد. از جمله:

• رایتا و دیپ برای خنک کردن غذاهای تند
• ماریناد برای گوشت و پنیر، که لطافت و طعم را افزایش می‌دهد
• دسرهایی مانند شریکند یا لاسی شیرین
• کاری‌هایی مانند کادی یا مرغ داهی

دوغ در آشپزی

طعم ترش و بافت رقیق دوغ نیز آن را به ماده‌ای چندمنظوره تبدیل کرده است. از جمله:

• کادی، غذای راحت و محبوب هندی
• پخت انواع پنکیک، اسکون یا کلوچه برای سبکی و طعم
• نوشیدنی‌هایی مانند ماسالا چاس، نوشیدنی گوارشی ادویه‌دار
• غذاهای تخمیری مانند خمیر دوسا یا ایدلی برای افزایش حجم و طعم

خانگی همیشه بهتر است

کشک و دوغ آماده فروشگاهی اغلب حاوی مواد نگهدارنده یا پایدارکننده هستند که ارزش پروبیوتیکی آن‌ها را کاهش می‌دهد. برای بهره‌بردن کامل از فواید:

• کشک را در خانه با شیر تازه و یک قاشق از کشک روز قبل تهیه کنید
• دوغ را با هم زدن کشک با آب سرد و افزودن کمی نمک، زیره یا نعناع آماده کنید

  نسخه‌های خانگی سرشار از باکتری‌های زنده، قابل‌هضم‌تر و بدون مواد افزودنی هستند.

کدام را باید انتخاب کرد: کشک یا دوغ؟

هر دو ماده غذایی مغذی و سرشار از پروبیوتیک هستند که از سلامت روده، ایمنی بدن و آبرسانی حمایت می‌کنند.

• کشک را برای استخوان‌های قوی‌تر، فلور روده بهتر و تقویت مواد مغذی انتخاب کنید
• دوغ را برای هضم سبک‌تر، تسکین خنک‌کننده و آبرسانی انتخاب کنید

برای رژیم غذایی متعادل، کشک را همراه ناهار و دوغ را بعد از غذا مصرف کنید تا از فواید هر دو بهره‌مند شوید.

توجه: این مقاله صرفاً برای اهداف اطلاعاتی است و نباید به‌عنوان توصیه پزشکی تلقی شود. لطفاً پیش از ایجاد تغییر در رژیم غذایی، دارو یا سبک زندگی خود با متخصص سلامت مشورت کنید.