رانندگان تاکسی های اینترنتی بخوانند/ تکلیف بیمه روشن شد؟

رانندگان تاکسی های اینترنتی، با وجود نقشی کلیدی در حمل ونقل شهری، از پوشش بیمه درمانی و بازنشستگی کافی برخوردار نیستند. این فقدان، امنیت شغلی و مالی آن ها را تهدید کرده و پیامدهای اجتماعی ناگواری چون فقر و ناتوانی در مواجهه با هزینه های درمانی و دوران پیری به دنبال دارد. نبود بیمه درمانی، رانندگان را در برابر بیماری و حوادث آسیب پذیر می کند و می تواند منجر به بدهی و اختلال در معیشت خانواده شود. همچنین، عدم وجود بیمه بازنشستگی، آینده ای نامطمئن را برای دوران کهنسالی آن ها رقم می زند. حمایت از این قشر از طریق پوشش بیمه ای، ضمن ایجاد امنیت برای رانندگان، به ثبات اجتماعی کمک کرده و از فقیرتر شدن آن ها جلوگیری می کند. باید به این مورد هم اشاره کنیم که گسترش مشاغل دیجیتال، از جمله رانندگی تاکسی های اینترنتی، نیازمند بازنگری قوانین موجود است. قوانین فعلی که بر مبنای اشتغال سنتی تدوین شده اند، پاسخگوی ماهیت جدید این مشاغل نیستند و باعث محرومیت شاغلان آن ها از حقوق قانونی مانند بیمه و سنوات می شوند.

طبق «ماده ۲۸ برنامه هفتم توسعه»، دولت می تواند آیین نامه بیمه این مشاغل را تدوین کند و لایحه آن به مجلس ارسال شده است. با این حال، هنوز بخش قابل توجهی از نیروهای فعال در مشاغل اینترنتی فاقد پوشش بیمه هستند. پیگیری و تصویب قوانین حمایتی برای این قشر، از ضروریات جامعه امروز است تا از آسیب های اجتماعی جلوگیری شود. باتوجه به مخالفت بخشی از نماینده های مجلس، احمد میدری، وزیر کار از همکاری نماینده های مجلس در این مورد خبر داد ولی باید منتظر ماند و دید چه سرنوشتی در انتظار نیروهای مشاغل دیجیتال خواهد بود. در این خصوص بیشتر می خوانید.

پیامدهای اجتماعی عدم پوشش بیمه تامین اجتماعی

رانندگان تاکسی های اینترنتی، با وجود نقش حیاتی که در جابجایی شهروندان و تسهیل زندگی روزمره ایفا می کنند، با چالش های متعددی در زمینه تأمین اجتماعی روبرو هستند. اصلی ترین این چالش ها، نبود پوشش بیمه درمانی و بازنشستگی کافی است. این قشر زحمتکش، که عمدتاً به صورت پیمانکاری و پاره وقت یا تمام وقت با پلتفرم های آنلاین همکاری می کنند، اغلب از مزایای بیمه تامین اجتماعی که برای کارمندان رسمی و ثابت در نظر گرفته شده است، محروم می مانند.

فقدان بیمه درمانی، رانندگان را در برابر هزینه های غیرمنتظره بیماری و حوادث ناتوان می سازد. یک بیماری ناگهانی یا یک حادثه کاری می تواند نه تنها امرار معاش خانواده راننده را مختل کند، بلکه او را به ورطه بدهی و فقر بکشاند. این امر پیامدهای اجتماعی گسترده ای دارد، از جمله کاهش کیفیت زندگی، تأثیرات روانی منفی، و در مواردی، تشدید فقر در خانواده های این قشر. از سوی دیگر، عدم وجود بیمه بازنشستگی، آینده شغلی رانندگان را با ابهام روبرو می کند. سال ها فعالیت در این شغل، بدون اندوخته ای برای دوران پیری، به معنای عدم امنیت مالی در کهنسالی و اتکای احتمالی به حمایت دیگران یا نهادهای حمایتی است که خود نیازمند منابع بیشتری خواهند بود. این وضعیت می تواند منجر به افزایش موج سالمندان فقیر و نیازمند حمایت اجتماعی شود.

جلوگیری از آسیب های اجتماعی

حمایت از رانندگان تاکسی های اینترنتی از طریق پوشش بیمه درمانی و بازنشستگی، گامی اساسی در جهت پیشگیری از آسیب های اجتماعی است. این حمایت ها با ایجاد امنیت مالی و روانی، به رانندگان اجازه می دهد تا با اطمینان بیشتری به فعالیت خود ادامه دهند و از دغدغه های ناشی از آینده نامعلوم رها شوند. این امر نه تنها به نفع خود رانندگان، بلکه به نفع کل جامعه است، زیرا جامعه ای که در آن شهروندان از حداقل های امنیت اجتماعی برخوردارند، جامعه ای پایدارتر و سالم تر خواهد بود.

چرا باید با این اقشار همکاری بیشتر کرد؟

همکاری بیشتر با رانندگان تاکسی های اینترنتی، به معنای درک واقعی شرایط کاری و نیازهای این قشر است. این همکاری باید فراتر از ارائه خدمات پلتفرمی باشد و شامل تلاش برای ایجاد بسترهای حمایتی و قانونی مناسب برای آن ها شود. با در نظر گرفتن وضعیت اقتصادی و اجتماعی این قشر، لازم است سیاست گذاران و مسئولان با همکاری اتحادیه ها و خود رانندگان، راهکارهایی برای پوشش جامع بیمه ای آن ها بیابند. این همکاری می تواند شامل تسهیل فرآیند بیمه شدن، کاهش هزینه های حق بیمه، و ایجاد صندوق های حمایتی مشترک باشد. هدف نهایی این است که با تأمین امنیت شغلی و اجتماعی این قشر، از فقیرتر شدن آن ها و ایجاد شکاف های عمیق تر اجتماعی جلوگیری شود.

ناترازی قوانین با گسترش شغل های دیجیتال

گسترش سریع شغل های دیجیتال، از جمله رانندگی در پلتفرم های تاکسی اینترنتی، چالش های جدیدی را برای نظام قانون گذاری کشور ایجاد کرده است. قوانین موجود که عمدتا بر اساس مدل های سنتی اشتغال کارمند دائم یا کارگر رسمی تدوین شده اند، قادر به پوشش کامل و جامع این اشکال نوین کار نیستند. این ناترازی منجر به ایجاد خلاءهای قانونی و عدم تناسب بین سازوکارهای حمایتی موجود و واقعیت های شغلی جدید شده است. ناترازی قوانین در مواجهه با شغل های دیجیتال، منجر به تضعیف حقوق کارگران این بخش می شود. همانطور که در مورد رانندگان تاکسی های اینترنتی مشاهده می شود، مدل های قراردادی مبتنی بر همکاری به جای استخدام، اغلب باعث می شوند که این افراد از بسیاری از حقوق قانونی کارمندان مانند حق سنوات، بیمه بیکاری، و حمایت های قانونی در صورت بروز اختلاف با کارفرما در این مورد، پلتفرم محروم بمانند. این وضعیت، فضای رقابت نابرابری را بین شرکت های سنتی و پلتفرم های دیجیتال ایجاد می کند و انگیزه برای ارتقاء سطح رفاه و امنیت شغلی را در میان شرکت های دیجیتال کاهش می دهد. با ضرورت بازبینی قوانین در عصر دیجیتال امری اجتناب ناپذیر است. نظام قانون گذاری باید قادر باشد تا خود را با تغییرات سریع تکنولوژیک و ظهور مدل های جدید کسب وکار انطباق دهد.

تعریف مجدد مفهوم کارگر و کارفرما

با توجه به ماهیت غیرمتمرکز و پلتفرمی بسیاری از مشاغل دیجیتال، نیاز به تعریف مجدد این مفاهیم برای پوشش دادن روابط کاری جدید وجود دارد. توسعه چارچوب های حمایتی یکی از اولویت ها است و ایجاد چارچوب های قانونی جدید برای تضمین حقوق بنیادین شاغلان مشاغل دیجیتال، از جمله حق بیمه، دستمزد عادلانه، و امنیت شغلی، امری ضروری است. تدوین قوانینی که پلتفرم های دیجیتال را ملزم به رعایت استانداردهای حداقلی حمایتی برای کاربران خود کند، می تواند راهگشا باشد. این امر می تواند شامل الزام به سهم دهی در پوشش بیمه درمانی و بازنشستگی باشد.