بازار کالاهای اساسی در شوک/ قیمت این محصول پرمصرف منفجر شد

تازه ترین گزارش مرکز آمار ایران از تغییرات قیمت در مهرماه ۱۴۰۴، تصویر نگران کننده ای از بازار خوراکی ها نشان می دهد. طبق داده های رسمی، از میان ۵۳ قلم کالای خوراکی منتخب، ۴۰ قلم تورمی بالاتر از میانگین تورم کل کشور داشته اند؛ موضوعی که از تشدید فشار بر سفره خانوارهای ایرانی حکایت دارد.

جهش تورم خوراکی ها در برابر تورم عمومی

در مهرماه، نرخ تورم نقطه ای کل کالاها در کشور ۴۸.۶ درصد اعلام شد، اما خوراکی ها با ثبت تورم ۶۴ درصدی، پیشتاز افزایش قیمت ها بوده اند. به بیان ساده تر، رشد قیمت مواد غذایی از سایر کالاها بسیار بیشتر بوده است. تورم ماهانه خوراکی ها نیز با ۶.۴ درصد افزایش، بالاتر از تورم عمومی ۵ درصدی قرار گرفته است؛ نشانه ای از تداوم روند افزایشی قیمت مواد غذایی حتی در کوتاه مدت.

مرکز آمار علت این جهش را در مجموعه ای از عوامل ساختاری و اقلیمی می داند؛ از جمله کاهش منابع آبی، ناترازی انرژی در بخش صنایع غذایی و کاهش تولید محصولات کشاورزی که به زنجیره تأمین کالاهای اساسی ضربه زده است.

انفجار قیمت در بازار حبوبات

در میان کالاهای خوراکی، حبوبات بیشترین جهش قیمتی را تجربه کرده است. 

لوبیا چیتی با رشد سالانه ۲۵۵ درصدی (بیش از ۳.۵ برابر) رکورددار تورم خوراکی هاست و قیمت آن به طور متوسط به ۴۴۰ هزار تومان در هر کیلو رسیده است.

لپه با رشد ۱۳۵ درصدی (حدود ۲.۵ برابر) و قیمت ۲۴۰ هزار تومان در جایگاه بعدی قرار دارد.

لوبیا قرمز و عدس نیز به ترتیب با رشد ۱۲۲ و ۷۲ درصدی، قیمت هایی حدود ۲۷۳ و ۱۹۰ هزار تومان را ثبت کرده است.

افزایش قیمت این گروه از کالاها، که به عنوان جایگزین گوشت در سبد خانوار شناخته می شود، عملاً موجب کوچک تر شدن سفره مصرف کنندگان شده است.

برنج ایرانی در تعقیب حبوبات

برنج ایرانی درجه یک نیز با افزایش بیش از ۲.۵ برابری در یک سال گذشته، در رده سوم کالاهای با بیشترین تورم قرار گرفته است.قیمت این محصول در مهرماه امسال به طور متوسط به ۳۱۵ هزار تومان در هر کیلو رسیده است.

در مقابل، برنج خارجی نیز با رشد ۶۱ درصدی و قیمت هایی تا ۲۰۰ هزار تومان در بازار، روند صعودی خود را حفظ کرده است. این در حالی است که وزیر جهاد کشاورزی، غلامرضا نوری، اعلام کرده بود: «قیمت تمام شده هر کیلو برنج وارداتی برای واردکنندگان حدود ۴۰ هزار تومان است و باید حداکثر با ۵۰ هزار تومان عرضه شود، اما در بازار تا ۱۱۰ هزار تومان به فروش می رسد.»

او فاش کرده که یکی از واردکنندگان تنها در یک دوره واردات بیش از ۲۵۰ میلیون دلار سود خالص از این گران فروشی به دست آورده است.به گفته وزیر، دولت تصمیم گرفته از این پس، برنج وارداتی را مستقیماً از طریق شرکت بازرگانی دولتی توزیع کند تا از احتکار و سودجویی جلوگیری شود.

لبنیات در کانال تورم ۶۰ تا ۷۰ درصدی

گروه لبنیات نیز از تبعات کمبود نهاده های دامی بی نصیب نمانده است.

کره پاستوریزه حیوانی با رشد ۷۵ درصدی، هر بسته ۱۰۰ گرمی آن به ۶۶ هزار تومان رسیده است.

خامه، ماست و پنیر پاستوریزه نیز به ترتیب با افزایش های ۶۸، ۶۶ و ۶۲ درصدی در رده بعدی قرار دارند.

این ارقام نشان می دهد که تورم لبنیات نه تنها در مسیر کاهش قرار ندارد، بلکه به یکی از محرک های اصلی تورم خوراکی ها تبدیل شده است.

گوشت قرمز؛ تورم کمتر اما قیمت نجومی

در حالی که تورم سالانه گوشت گوسفند نسبت به مهر پارسال ۲۴ درصد اعلام شده، میانگین قیمت هر کیلو از این محصول در کشور به ۸۵۰ هزار تومان رسیده است. گوشت گاو نیز با قیمت ۸۱۳ هزار تومان در تعقیب گوشت گوسفند است. هرچند نرخ رشد قیمتی این گروه کمتر از سایر خوراکی ها بوده، اما سطح مطلق قیمت ها عملاً باعث شده گوشت قرمز از سفره بسیاری از خانوارها حذف شود.