فیلتر تلگرام، بابک زنجانی و سقوط ریال به هم گره خورد – ساناپرس

به گزارش سایت طلا؛ تصور کنید یک فروشگاه آنلاین داخلی را که به جای دریافت ریال، قیمت کالاهایش را بر اساس یک ارز دیجیتال مبتنی بر شبکه تلگرام اعلام می‌کند.

این چشم‌انداز دور از ذهنی نیست. در پی گزارش‌های تأییدنشده از معرفی یک رمزارز داخلی مبتنی بر پلتفرم تلگرام، کارشناسان هشدار می‌دهند که چنین اقدامی می‌تواند به تضعیف حاکمیت پول ملی، خدشه دار کردن مرجعیت بانک مرکزی و ایجاد تورم زودهنگام بینجامد.

امیرحسین ثابتی نماینده مجلس می‌گوید، شرکتی متعلق به بابک زنجانی بناست، نقش واسط ایران و تلگرام را ایفا کند.

پیشتر بابک زنجانی از تحول در نظام مالی کشور از مسیر بانک مبتنی بر رمز ارز صحبت کرده و همچنین در توییت‌هایی عملکرد بانک مرکزی را نقد کرده بود.

تهدیدی خاموش برای ریال

برای درک این خطر، نیاز به تعریفی از پول داریم.

پول، در ساده‌ترین تعریف، وسیله مبادله‌ای است که قابلیت شمارش، ذخیره ارزش و پذیرش همگانی دارد اما آنچه به پول رسمی یک کشور مشروعیت و اعتبار می‌بخشد، حاکمیت از مسیر تامین حداقل تقاضا است.

دولت و بانک مرکزی با کنترل حجم پول و تعیین آن به عنوان واحد پرداخت مالیات، حداقل تقاضای همیشگی برای آن ایجاد می‌کنند.

در مقابل، رمزارزهای جهانی مانند بیت‌کوین فاقد چنین پشتوانه‌ای هستند. ارزش آن‌ها کاملاً به اعتماد بازار گره خورده و نوسانات شدیدشان ناشی از همین عدم وجود تقاضای پایه است.

اینجاست که نقشه راه رمزارزهای مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی مانند تلگرام آشکار می‌شود.

رمز ارز مبتنی بر یک ابرپلتفرم مانند تلگرام، در یک مدل خالص خود، می‌تواند با تعریف تقاضای درون‌پلتفرمی از خرید استیکر و تبلیغات تا تایید رسمی حساب‌های ویژه یک اقتصاد کامل را حول محور خود بسازد.

این همان نقطه‌ای است که می‌تواند رقابت را با پول رسمی آغاز کند. اگر کشوری چنین رمزارزی را به رسمیت بشناسد، در عمل مشروعیت انحصاری خود برای چاپ پول و کنترل اقتصاد را به یک نهاد خصوصی و غیرمتمرکز واگذار کرده است.

پیامد این کار می‌تواند فاجعه‌بار باشد:

کاهش تقاضا برای ریال: با گسترش استفاده از رمزارز جدید برای معاملات روزمره، تقاضا برای ریال کاهش می‌یابد.

تضعیف ابزارهای بانک مرکزی: بانک مرکزی با از دست دادن سلاح‌هایی مانند کنترل نرخ بهره و حجم نقدینگی، در مهار تورم ناتوان می‌ماند.

اثر تورمی فوری: حجم عظیم ریال‌هایی که از چرخه اقتصاد رسمی خارج شده و به سمت خرید و معامله این رمزارز سرازیر می‌شوند، می‌توانند با کاهش ارزش ریال، یک شوک تورمی ایجاد کنند.

ردپای یک الگوی جهانی و واکنش سخت حکومت‌ها

تجربه سایر کشورها نشان می‌دهد که حاکمیت‌ها به شدت در برابر هرگونه تهاجم به انحصار پولی خود حساس هستند. اگرچه داده‌های دقیقی از برخورد خاص با رمزارزهای پلتفرم‌محور در دسترس نیست، اما جهت‌گیری کلی واسطه‌گرهای دولتی جهانی گویاست.

چین را در نظر بگیرید؛‌ این کشور با وجود اینکه بر اساس داده‌ها، ۵۹ میلیون شهروند دارایی دیجیتال دارند اما در سال‌های اخیر یک دستور ممنوعیت کامل برای تمامی معاملات رمزارزی صادر کرد.

تحلیل‌گران، محافظت از حاکمیت پول ملی (یوآن) و کنترل کامل بر سیستم مالی را دلیل اصلی این اقدام شدید می‌دانند. این اقدام نشان می‌دهد که یک حکومت متمرکز تا چه حد حاضر است برای خنثی کردن تهدیدات علیه نظام پولی خود پیش برود.

یک انتخاب سرنوشت‌ساز

زمزمه‌های فعلی درباره رمزارز تلگرام در ایران، تنها یک بحث فنی نیست. این گفتمان، آزمونی برای حاکمیت اقتصادی ایران در عصر دیجیتال است. پذیرش چنین دارایی‌هایی به معنای به اشتراک گذاشتن حاکمیت پولی با نهادهایی است که لزوماً تابع منافع ملی نیستند.

آینده اقتصادی ایران در گرو تصمیماتی است که امروز گرفته می‌شود. آیا باید درهای اقتصاد را به روی طلای دیجیتال گشود و خطر تضعیف پول ملی را پذیرفت، یا مانند دیگر کشورها با احتیاط و قوانین سختگیرانه، از مرزهای اقتصادی خود در برابر این تهدیدات نوین محافظت کرد؟

پاسخ این سؤال، سرنوشت ریال و ثبات اقتصادی میلیون‌ها ایرانی را تعیین خواهد کرد.