قانون رتبه بندی حسابی معلمان و فرهنگیان را شوکه کرد!

 طرح رتبه‌بندی فرهنگیان با وعده بهبود معیشت و ارتقای جایگاه معلمان آغاز شد، به گفته‌ی قاسم‌علی خدابنده، مدیرکل سابق آموزش و پرورش خراسان رضوی، نه تنها اهداف اولیه‌اش محقق نشده، بلکه با خطاهای ساختاری و بی‌عدالتی در اجرا، به منبع تازه‌ای از نارضایتی در بدنه فرهنگیان تبدیل شده است. او با انتقاد از شیوه ارزیابی‌ها و وابسته‌کردن امتیازها به سابقه خدمت، معتقد است بخش زیادی از معلمان از گردونه‌ی واقعی ارتقا حذف شده‌اند. خدابنده در گفت‌وگو با تیتر کوتاه تأکید کرد که بحران معیشت فرهنگیان به مرحله‌ای رسیده که بسیاری از آنان برای تأمین نیازهای اولیه، ناچار به اشتغال در سایر مشاغل  شده‌اند و دیگر انگیزه‌ای برای تدریس خلاق باقی نمانده است. وی هشدار داد: «وقتی معلم با دغدغه اجاره‌خانه و شکم خالی به کلاس می‌رود، نمی‌توان از او انتظار تربیت نسل آینده داشت.»

رتبه بندی فرهنگیان فاقد اثر  لازم

قاسم علی خدابنده مدیر کل سابق آموزش پرورش استان خراسان رضوی در خصوص رفع اشکالات رتبه بندی فرهنگیان گفت:« هدف از رتبه بندی اول این بود که به وضعیت معیشت معلمان کمک شود. این موضوع عملی نشد؛ حضور تورم زیاد در کشور تاثیر افزایش حقوق را از بین برد، عملاً تاثیر چندانی در وضعیت رفاهی و اقتصادی همکاران ایجاد نشد. رتبه بندی قرار بود موجب بالا رفتن انگیزه معلمان شود تا با روحیه و انگیزه بیشتری در کلاس درس حاضر شوند که متاسفانه به سرانجام نرسید. دلایل مختلفی  از جمله اینکه اساس رتبه بندی بر سنوات خدمت گذاشته شده بود، یکی از موانع این مسیربود. در واقع  فرهنگیانی که سنوات بیشتری داشتند، رتبه بالاتری دریافت کردند. ترتیبش به این صورت بود که  مثلا با ۱۵ سال سابقه کار نهایتا رتبه ۳ دریافت می شد و شامل رتبه چهار و پنج نمیشد.همین مسئله باعث شد بخشی از همکاران با فتوشاپ مدارک جعل کنند تا بتوانند حداقل به درصد پایه برسند این هم  روش درستی نبود.

وی افزود: دوم اینکه تقریبا فاصله هر دوره ارزیابی و بازبینی مجدد یه دوره چهار ساله است و سال به سال فرآیند رتبه بندی  تجدید نمیشود تا اگر کسی یکی دو نمره امتیاز کم داشت، سال بعد  بتواند درصدد جبران برآید، و رتبه جدید لحاط شود.این هم یکی از نقطه ضعف ها در موضوع رتبه بندی بود. در ادامه مسئله  روندارزیابی و مسئولین ارزیابی بودند که  به صورت گزینشی دز آموزش پرورش ارزیابی می کردند که متاسفانه خیلی به قاعده و عدالت رفتار نکردند و باعث بی انگیزگی و دلخوری بخشی از همکاران شدند.همچنین دخیل دانستن برخی از مسائل مثل موضع گیری های سیاسی کنش های اجتماعی و سیاسی باعث شد که بخشی از فرهنگیان از گردونه رتبه بندی حذف شوند یا  در رتبه بندی رتبه پایین‌تری بهشون  تعلق گرفت، این مسئله هم به جا نبود.»

معلم در انتظار نیازهای اولیه

همچنین خدابنده راجع به تاثیر مشکلات معیشتی فرهنگیان روند آموزش تاکید کرد:« بحث معیشت و نیازهای اولیه در هرم مازلو جزو ابتدایی ترین نیازها است؛ در صورتی که ما از این نیازها عبور نکنیم به پله‌های بعدی و بالاتر نمی‌رسیم. زمانی که معیشت تامین نباشد، نمی توان انتظار اشتیاق برای کار بیشتر و انگیزه به خدمت و انجام کارهای عام المنفعه داشت؛ در حال حاضر اکثر فرهنگیان مثل کارمندان و کارگران در تامین نیازهای اولیه خود مانده اند، معیشت شان تامین نیست. مجبور به پیدا کردن شغل دوم وسوم مثل فروشندگی، کار در املاک، نمایشگاه ماشین و تاکسی های اینترنتی شده اند چرا که معلم بودن جوابگوی تامین نیازها نیست؛ تا بعد جسمانی انسان تامین نشود نمی توان به ابعاد روحانی، روانی و معنوی پرداخت. با وجود این مسائل دغدغه اصلی انسان سیر کردن شکم خود و خانواده و تامین نیازهای اولیه خواهد بود.نکته دیگر این که داشتن شغل دوم و سوم روی تدریس و وظیفه اصلی یعنی معلم بودن  تاثیر گذار است ولی وقتی معلم بودن پاسخ گو نیست چاره دیگری وجود ندارد.»

علاوه بر معیشت، سقف نداریم!

خدابنده با اشاره به مشکلات مسکن فرهنگیان یاد آور شد:« بعد از تامین معیشت اولیه یکی دیگر از مسائل خانه دار شدن فرهنگیان است. این امر برای معلمان جدید با شرایط موجود تقریبا غیر ممکن شده؛ یک فرهنگی اگر از سال اول خدمت حقوق خود را کامل  پس انداز کند بعد از بازنشستگی هم نمی تواند صاحب مسکن بشود. چنین وضعیتی قطعا روی کیفیت تدریس و عملکرد اثر گذار است. 

خدابنده در خصوص وضعیت آموزشی و اجتماعی عنوان کرد:« وضعیت اجتماعی موجب شده تا معلم و کلاس درس مرجعیت و جایگاه سابق را نداشته باشند. دانش آموزان به جای فراگیری دانش و بهره بردن از مدرسه عمدتا از فضای مجازی و رسانه های رسمی و غیر رسمی الهام می گیرند. محتوای آموزشی باید مطابق  با نیاز روز جامعه تدوین شود. مطالب درسی باید کار آمد باشد تا دانش آموز میل به آموختن داشته باشد. روش های تدریس باید متناسب با محتوای کاربردی به روز رسانی شود. زمانی که دانش آموز در برابر محتوا مقاومت دارد و احساس می کند درسی که می خواند در جامعه کارآمد نیست تدریس برای معلم هم سخت تر می شود.

مدرسه تنها مرجع تربیتی نیست!

خدابنده خطاب به خانوده های دانش آموزان درباره مباحث  پرورشی و تربیتی افزود:« خانواده ها باید بپذیرند که بحث آموزش و تربیت مثل گذشته محدود  به کلاس درس و معلم نیست.مدرسه تنها سهم کوچکی از تربیت را به عهده دارد. سهم عمده تریبت در خانواده و جامعه صورت می گیرد که باید برای بهبود این شرایط همکاری صورت بگیرد.»