خرید آهن از بورس یا بازار آزاد کدام انتخاب هوشمندانه ‌تری است؟

قیمت آهن در بورس کالا و بازار آزاد به روش‌های متفاوتی تعیین می‌شود. با شناخت رویه‌های قیمت‌گذاری و تفاوت آنها، ریسک خرید کاهش می‌یابد، قدرت برنامه‌ریزی بالاتر می‌رود و بهتر می‌توان هزینه های پنهان را پیش‌بینی و مدیریت کرد.

نحوه تعیین قیمت آهن در بورس کالا

فرآیند تعیین قیمت آهن در بورس کالای ایران دو مرحله دارد؛ در مرحله اول کارخانه‌ها قیمت پایه محصولات خود را بر اساس قیمت جهانی فولاد، نرخ دلار نیمایی و هزینه‌های داخلی تولید مثل انرژی و مواد اولیه اعلام می‌کنند.

با آغاز فرآیند ثبت سفارش برای خرید کالا، نسبت به تقاضا برای خرید قیمت پایه هم تغییر می‌کند. به این ترتیب قیمت نهایی آهن در روز معامله و با رقابت خریداران مشخص می‌شود. دامنه نوسان قیمت در بورس کالا بین 3 تا 5 درصد قیمت پایه است.

تعیین قیمت در بورس کالا، ارتباط مستقیمی با قیمت دلار در بازار آزاد ندارد، اما وقتی قیمت دلار در بازار آزاد بالا می‌رود، خریداران انتظار دارند قیمت‌ها در بورس هم بیشتر شود، پس برای خرید آهن، قبل از گران‌تر شدن آن با هم رقابت می کنند. به این ترتیب قیمت نهایی معامله از قیمت پایه بیشتر می‌شود.

نحوه تعیین قیمت آهن در بازار آزاد

اما در بازار آزاد، قیمت‌ها به شکل دیگری تعیین می‌شوند و ترکیبی از چهار عامل زیر هستند:

• آخرین قیمت معامله در بورس کالا به عنوان یک مرجع رسمی
• نرخ دلار آزاد که با قیمت آهن در بازار رابطه مستقیم دارد
• میزان عرضه و موجودی بنگاه‌ها و انبارها. اگر موجودی کم و تقاضا زیاد باشد قیمت افزایش و زمانی که انبارها پر و تقاضا کم است قیمت آهن کاهش می‌یابد.
• انتظارات و جو روانی بازار؛ خبرهای افزایش قیمت فولاد یا کاهش صادرات، سریعا قیمت آهن را در بازار آزاد بالا می‌برد.

به طور کلی، بازار آزاد تحت تاثیر نرخ دلار آزاد، جو روانی و میزان عرضه‌وتقاضا است و چون تغییر قیمت، دامنه مشخصی برای نوسان ندارد، ممکن است تغییر جهشی داشته باشد.

مزایا و معایب خرید آهن از بورس کالا

به نظر می‌رسد قیمت آهن در بورس کالا واقعی‌تر از بازار آزاد است. اما این روش خرید نیز با مزایا و معایبی همراه است که مهم‌ترین موارد را در جدول زیر می‌بینید:

مزایا و معایب خرید آهن از بازار آزاد

گرچه خرید از بازار آهن، برای کسانی که پروژه کوچکی دارند یا در شهرستان‌ها زندگی می‌کنند، گزینه مطلوب‌تری است، اما این روش نیز مزایا و معایب خاص خود را دارد که در ادامه به مهم‌ترین موارد اشاره کرده‌ایم.

هزینه‌های پنهان هر روش

خرید آهن، با پرداخت فاکتور فروش تمام نمی‌شود. برای اینکه آهن از کارخانه یا بنگاه به محل پروژه برسد، مراحل دیگری مثل بارگیری، حمل، مالیات، انبار، هزینه کارگذاری و غیره را هم طی می‌کند که قیمت نهایی محصول را نسبت به قیمت اولیه افزایش می‌دهند.

هزینه‌های پنهان خرید آهن از بورس کالا

از هزینه‌های پنهان خرید آهن از بورس کالا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کارمزد بورس یا کارگزاری که گرچه مبلغ کمی است ولی در خریدهای کلان، عدد چشم‌گیری می‌شود.
• مالیات و ارزش افزوده که روی مبلغ معامله اعمال می‌شود.
• هزینه حمل از درب کارخانه که معمولا به عهده خریدار است.
• خواب پول و مسدودی وجه در سامانه از زمان ثبت سفارش تا روز تسویه
• هزینه‌های زمانی و بروکراسی مثل هزینه‌های دریافت کد بورسی، ثبت سفارش، تایم عرضه و تحویل

هزینه‌های پنهان خرید آهن از بازار

خرید از بازار آزاد نیز همانند بورس کالا با هزینه‌های پنهانی مواجه است:

• اختلاف نرخ آهن با قیمت پایه بورس و گران‌تر بودن آن
• ریسک کیفیت یا برند چون ممکن است محصولی که به خریدار تحویل می‌شود، محصول کارخانه مدنظر او نباشد.
• استفاده از واسطه‌های اضافی که هر واسطه باعث بیشتر شدن قیمت می‌شود
• تاثیر زیاد عوامل روانی و هیجانی در بازار آهن به خصوص اخبار تغییر قیمت دلار
• هزینه رفت‌وآمد و زمان گذاشتن برای پیدا کردن خریدار مناسب، چون قیمت‌ها شفاف و یکسان نیست و نیاز به استعلام از چند بنگاه دارد
• هزینه تاخیر در تحویل به دلایل مختلفی مثل نبود موجودی کافی در انبار فروشنده

از بورس کالا آهن بخریم یا از بازار آزاد

این شرایط خریدار است که روش درست خرید آهن را مشخص می‌کند. اگر شرایط زیر را دارید، خرید از بورس کالا گزینه مناسب‌تری است:

• پروژه بزرگی در دست دارید
• انباردار یا آهن فروش عمده هستید
• یک واحد صنعتی با برنامه تولید ماهانه هستید که می‌توانید قیمت را پیش‌بینی کنید
• جز شرکت‌ها یا سازمان‌های رسمی هستید که برای انجام خرید نیاز به فاکتور، قرارداد رسمی و اسناد مکتوب و مناسب حساب‌رسی دارید
• با چند روز قفل شدن سرمایه‌تان در بورس مشکلی ندارید
• دنبال قیمت منطقی و واقعی هستید

اما اگر جز افراد زیر هستید، خرید از بازار آزاد آهن برای شما مناسب‌تر است:

• خریدار خرد هستید
• همین امروز به خرید فوری آهن نیاز دارید
• برنامه‌ریزی دقیقی ندارید و نیازی نیست منتظر روز عرضه، گرفتن کد بورسی، تسویه و سایر مراحل باشید
• می‌خواهید چانه‌زنی کنید تا قیمت بهتری بگیرید
• با توجه به تغییر بیشتر و سریع‌تر قیمت‌ها در بازارآزاد، قصد نوسان‌گیری دارید

آیا روش بهتری برای خرید تیرآهن وجود دارد؟

مهم‌ترین تفاوت خرید از بورس کالا و بازار آهن در این است که خرید از بورس کالا برای خرید کلان مناسب است. اما آیا روش هوشمندانه‌تری برای خرید آهن وجود دارد؟ بله، پلتفرم‌های آنلاینی مثل آهن پرایس که آهن را با قیمت لحظه‌ای آن که از بورس کالا یا قیمت درب کارخانه گرفته می‌شود، ارائه می‌کنند، گزینه هوشمندانه‌‌تری هستند.

این پلتفرم‌ها امکان مقایسه قیمت‌ها را به خریدار می‌دهند و هیچ محدودیتی روی حداقل یا حداکثر حجم خرید ندارند. به این ترتیب مشتری خریدی مطمئن را تجربه می‌کند که هم‌زمان مزایای خرید از بورس کالا و بازار آزاد را دارد.

منبع :