لیست السودانی، با ۴۶ کرسی در صدر، الحلبوسی با ۳۶ و نوری المالکی با ۲۹ کرسی دوم و سوم شدند / مراحل تشکیل دولت

کمیسیون عالی مستقل انتخابات عراق امروز دوشنبه نتایج نهایی انتخابات پارلمانی که سه‌شنبه گذشته برگزار شد را اعلام کرد؛ انتخاباتی که میزان مشارکت در آن بیش از ۵۶٪ بود.

به گزارش انتخاب: همزمان «چارچوب هماهنگی شیعیان» نیز اعلام کرد که بزرگ‌ترین فراکسیون پارلمانی را تشکیل داده است.

مشارکت بیش از ۵۶ درصد

بر اساس گزارش الجزیره، در رتبه دوم حزب «تقدم» به رهبری محمد الحلبوسی با ۳۶ کرسی قرار گرفت. پس از آن ائتلافی به رهبری نوری المالکی با ۲۹ کرسی، فهرست «صادقون» به رهبری قیس الخزعلی با ۲۸ کرسی، و حزب دموکرات کردستان به رهبری مسعود بارزانی با ۲۷ کرسی قرار دارند.

در مجموع، ائتلاف‌ها و فهرست‌های شیعی ۱۸۷ کرسی، فهرست‌های سنی ۷۷ کرسی، فهرست‌های کردی ۵۶ کرسی و اقلیت‌ها (کوتا) ۹ کرسی را به دست آورده‌اند.

کمیسیون اعلام کرد که از فردا سه‌شنبه به مدت سه روز امکان ارائه اعتراض‌ها و شکایت‌ها درباره نتایج انتخابات فراهم خواهد بود.

بزرگ‌ترین فراکسیون

اعلام نتایج نهایی در حالی انجام شد که «چارچوب هماهنگی» – که شامل نیروهای شیعی از جمله ائتلاف اعمار و توسعه به ریاست السودانی است – امروز دوشنبه نشستی برگزار کرد و طی آن بیانیه‌ای امضا شد که در آن این چارچوب خود را «بزرگ‌ترین فراکسیون پارلمانی» مطابق روال‌های قانونی معرفی کرد.

طبق بیانیه، چارچوب هماهنگی بر «اهمیت نهایی‌سازی الزامات انتخاباتی در مهلت‌های قانون اساسی و مطابق سازوکارهای حقوقی» تأکید کرد و افزود که «پایبندی به زمان‌بندی‌های قانون اساسی، تضمینی برای انتقال نظام‌مند قدرت و احترام به اراده رأی‌دهندگان است».

در راستای سامان‌دهی مرحله آینده، چارچوب هماهنگی دو کمیته رهبری تشکیل داد:

کمیته اول مسئول بررسی الزامات ملی مرحله آینده و تدوین چشم‌اندازی واحد برای مدیریت کشور.

کمیته دوم مسئول بررسی نامزدهای پست نخست‌وزیری بر اساس معیارهای حرفه‌ای و ملی.

بزرگ‌ترین فراکسیون در پارلمان حق انتخاب رئیس‌جمهور، رئیس مجلس و دو نایب‌رئیس آن را دارد و همچنین وظیفه معرفی نخست‌وزیر را بر عهده خواهد داشت.

مراحل تشکیل دولت

براساس روند قانون اساسی برای انتخاب رؤسای عراق و تشکیل دولت جدید برای دوره ششم قانون‌گذاری (چهار سال آینده)، رئیس‌جمهور عراق عبداللطیف رشید باید ظرف ۱۵ روز از تاریخ تأیید نهایی نتایج انتخابات توسط دادگاه عالی، پارلمان را برای نخستین جلسه فرا بخواند.

جلسه اول به ریاست مسن‌ترین عضو برگزار می‌شود و طی آن رئیس مجلس – که معمولاً طبق سنت سهمیه‌بندی، یک شخصیت سنی است – به همراه دو نایب وی با رأی اکثریت مطلق انتخاب می‌شود.

در مرحله دوم، پارلمان رئیس‌جمهور را انتخاب می‌کند؛ که معمولاً از میان نامزدهای کرد و با رأی دوسوم اعضا انتخاب می‌شود. اگر هیچ نامزدی این اکثریت را به دست نیاورد، رقابت به دور دوم می‌رود و فردی که بیشترین رأی را کسب کند، رئیس‌جمهور می‌شود و سوگند می‌خورد.

در مرحله سوم، رئیس‌جمهور منتخب، نامزد فراکسیون بزرگ‌تر – که معمولاً شیعه است – را ظرف ۱۵ روز مکلف به تشکیل دولت می‌کند. نخست‌وزیر مکلف ۳۰ روز فرصت دارد اعضای کابینه را معرفی کند.

اگر مأمور به تشکیل کابینه در این کار ناکام بماند، رئیس‌جمهور می‌تواند فرد دیگری را ظرف ۱۵ روز مکلف کند.

نخست‌وزیر پس از معرفی کابینه و برنامه حکومتی، باید رأی اعتماد پارلمان را به صورت جداگانه برای هر وزیر و همچنین برای کل برنامه دولت با اکثریت مطلق کسب کند. پس از رأی اعتماد، دولت جدید کار خود را آغاز می‌کند.

شایان ذکر است هیچ حزبی به تنهایی توان تشکیل دولت در پارلمان ۳۲۹ نفره عراق را ندارد؛ از این رو احزاب معمولاً برای تشکیل فراکسیون بزرگ‌تر، ائتلاف‌هایی تشکیل می‌دهند – روندی پیچیده که اغلب ماه‌ها به طول می‌انجامد.