چگونه یک وکیل مناسب برای پرونده خود انتخاب کنیم؟

برای پاسخ به این سؤال ابتدا بهتر است تفکیکی بین دعاوی حقوقی و دعاوی کیفری قائل شویم.

تفاوت دعاوی حقوقی و کیفری

در دعاوی حقوقی، هر اتفاقی هم در دادگاه بیفتد، مجازاتی برای کسی در پی نخواهد داشت. ممکن است شما ملزم به پرداخت وجه یا مالی شوید، اما این از باب مجازات نیست و مثلا مبنایی قراردادی دارد.

در مقابل در پرونده های کیفری، موضوع وقوع یک جرم است که در صورت اثبات برای محکوم مجازات در پی خواهد داشت؛ این مجازات می تواند حبس باشد، جریمه ی نقدی به نفع دولت باشد، یا حتی مجازات های بدنی مانند شلاق یا قصاص! در یک توصیه ی اولیه باید بدانید که در پرونده های کیفری، اگر متهم واقع شدید و از بی گناهی خود هم کاملا مطمئن بودید، باز هم حتما در کنار خود یک وکیل دادگستری داشته باشید تا با دقت و با آگاهی از جزییاتی که دانستنش برای عامه ی مردم ممکن نیست، از شما به شایستگی دفاع نماید.

اهمیت حضور وکیل در مقام شاکی

اگر هم در مقام شاکی هستید، باز هم حضور وکیل مناسب در پرونده شما ضروری خواهد بود.اما در پرونده های حقوقی، بسته به این که ادعای شما یا طرف مقابل چقدر جدی باشد و چقدر مستند، ممکن است به وکیل نیاز داشته باشید یا نه، خودتان بتوانید کارها را به نحو قابل قبولی پیگیری کنید.

اگر اسناد شما به خوبی نشان دهنده ی حق شما هستند، مثلا اگر خانه ای را اجاره داده اید و اجاره نامه و سند رسمی مالکیت دارید، و مستأجر از پرداخت اجاره بها خودداری می کند، بدون نیاز به وکیل می توانید حق خود را در دادگستری (بسته به میزان اجور معوقه، اما احتمالا شورای حل اختلاف) پیگیری نمایید. اما زمانی هست که اسناد شما کامل نیستند، یا نیاز به تفسیر قرارداد و قوانین است، یا رقم مورد ادعا قابل توجه است؛ بهتر است در این موارد حتما وکیلی به همراه داشته باشید تا دادخواست شما را به دقت تنظیم کند و در همه ی مراحل، کار شما را پیگیری نماید.

انتخاب وکیل مناسب چگونه است؟

انتخاب بین وکلای کانون دادگستری و وکلای مرکز مشاوران قوه ی قضاییه

برای پاسخ دادن به این سؤال باید معیارهای متفاوتی را در نظر گرفت. در یک نگاه اولیه، وکلا به دو گروه تقسیم می شوند؛ وکلای کانون وکلای دادگستری که یک نهاد مستقل از قوه ی قضاییه است و وکلای مرکز مشاوران قوه ی قضاییه که به این قوه وابسته هستند. آنچه میان جامعه ی حقوقی مشهور است این است که بنا به دلایل گوناگون، وکلای کانون از استقلال و عملکرد بهتری برخوردار هستند اما این یک قاعده مطلق نیست.

از سوی دیگر شاید شنیده باشید که عده ای به «کارآموزی وکالت» مشغولند. این یعنی هنوز دو سال از زمان ورود ایشان به حرفه ی وکالت نگذشته است و وکیل پایه یک محسوب نمی شوند و محدودیت هایی در قبول پرونده دارند. شاید در همین ابتدای امر به نظرتان برسد که بهتر است پرونده ی خود را نزد کارآموزان نبرید، اما باید بدانید که در پرونده هایی که پیچیدگی چندانی ندارند و نیز زمانی که می خواهید هزینه ی کمتری به این کار اختصاص بدهید، کارآموزان وکالت -علی الخصوص در سال دوم- گزینه های بسیار مناسبی هستند. مهم این است که سعی کنید وکیل خود را از میان وکلایی انتخاب کنید که قبلا کسی از آشنایان تان با او کار کرده و رضایت داشته است.

تحصیلات و تجربه ی کاری وکیل

مسئله ی بعدی تحصیلات و تجربه ی کاری وکلاست. صرف داشتن تحصیلات -حتی مرتبط با موضوع پرونده- نمی تواند معیار کافی برای انتخاب وکیل باشد. آن چه در این حرفه مهم تر است، تجربه ی وکیل دادگستری است. باید بدانید که با هر میزان تحصیلات و تجربه، در نظم کنونی دادگستری، پیگیری کار حرف اول را می زند. بنابراین از ابتدا با وکیل خود شرط کنید که منتظر اخطار یا احضار دادگاه نباشد و خود حداقل دو ماه یک بار برای پیگیری روند پرونده به شعبه مراجعه کند. به یاد داشته باشید که خود شما نیز می توانید در سامانه adliran.ir روند کار پرونده تان را مشاهده کنید و همین طور بدانید که داشتن وکیل باعث نمی شود که خودتان نتوانید به دادگاه مراجعه کنید و مستقیم پیگیر کارتان بشوید.

انتخاب یک یا دو وکیل

مسئله ی بعدی تعداد وکلاست. در دعاوی حقوقی شما می توانید یک یا دو وکیل داشته باشید. اگر دو وکیل انتخاب می کنید، به این توجه کنید که می خواهید هر کدام از آنها بتوانند به تنهایی همه ی اقدامات لازم را صورت دهند یا حتما نیاز به اقدام هر دو نفرشان باشد؛

آیا می خواهید وکیل تان بتواند بدون مشورت با شما با طرف دعوا سازش کند و مثلا دادخواست را پس بگیرد؟ پس این را قید کنید؛ در غیر این صورت چنین اختیاری به وی ندهید. منطقی این است که معنای هر چیزی را که در وکالتنامه متوجه نمی شوید از وکیل خود بپرسید و از این کار ابا و شرمندگی نداشته باشید. در دعاوی کیفری نیز جز در بعضی جرایم شدید که مثلا مجازات اعدام را در پی دارند و می توان سه وکیل در این پرونده ها معرفی نمود، در باقی دعاوی حداکثر می توانید دو وکیل داشته باشید. با افزایش تعداد وکلا معمولا هزینه ی شما بالا نمی رود، اما دقت کار افزایش می یابد.

عدم رضایت از وکیل

ممکن است از وکیل خود رضایت نداشته باشید. باید بدانید که در هر مرحله ای که باشید می توانید وکیل خود را عزل کنید و مقررات پرداخت حق الوکاله نیز باعث می شود که همه ی هزینه هایی که پرداخت کرده اید به طور منصفانه ای قابل بازگشت باشد. همچنین در صورتی که وکیل شما مرتکب تخلف انتظامی شود، از رفتار خلاف شأن گرفته تا سازش با طرف دعوای شما، امکان پیگیری در دادسرای انتظامی وکلا وجود دارد. برای آگاهی از تخلفات انتظامی می توانید همین عنوان را در اینترنت جست وجو کنید.

حال بعد از آگاهی پیدا کردن از ویژگی های وکیل خوب و مجرب و نیز اطلاع یافتن از نکاتی که باید در هنگام انتخاب یک وکیل مناسب به آن دقت نماییم، نکته ای ممکن است ذهن ما را به خود مشغول کرده باشد که آن این است که انواع مختلف وکلا با حیطه های تخصصی مختلف کدام هستند؟

انواع مختلف وکلا با حیطه های تخصصی مختلف

ممکن است به تناسب میزان درگیری با پرونده های حقوقی و مسائل مرتبط با این رشته، بارها عبارات وکیل اداری، وکیل کاری، وکیل دادگستری، وکیل پایه یک، وکیل پایه دو، وکیل قضایی، وکیل معاضدتی، وکیل تسخیری و غیره را شنیده باشید. مهم ترین این دسته بندی ها عبارتند از:

وکیل قضایی

وکیل قضایی به وکیلی گفته می شود که پروانه وکالت داشته و به همین علت حق وکالت از اشخاص را در دادگاه ها و سایر مراجع قضایی دارد. برای اینکه شخصی بتواند وکیل دادگستری شود، باید در رشته حقوق تحصیل کرده و پس آن با قبولی در آزمون وکالت، از کانون وکلای دادگستری یا مرکز امور وکلا و کارشناسان قوه قضائیه، پروانه وکالت دادگستری دریافت کند. وکیل قضایی برای رسیدن به این درجه از مراحلی می بایست عبور کند که شامل امتحانات کتبی و شفاهی بوده و در این راستا فرد می تواند وکیل پایه یک دادگستری شود. وکلای پایه یک مجرب ترین وکلا محسوب می شوند که در تمامی امور حقوقی حق مداخله و پیگیری امور را دارند در حالی که وکلای پایه دو دادگستری از اختیارات محدودتری برخوردار هستند.

وکیل اداری

وکیل اداری شخصی است که به موجب یک قرارداد وکالت اداری وکیل کاری شخصی شده است تا در ادارات مختلف، کارهای اداری شخص دیگری را انجام دهد. نکته مهم این است که برای اینکه کسی بتواند وکیل اداری شخصی بشود، نیازی به داشتن سواد حرفه ای حقوقی ندارد و به عبارتی هر کس می تواند وکیل اداری شخص دیگری بشود. ملاحظه می کنید که این اصطلاح در عموم جامعه وجود داشته و اختصاصی به رشته حقوق ندارد. همچنین وکیل اداری صرفا حق مراجعه به ادارات را دارد و به هیچ وجه حق وکالت در مراجع قضایی، ارائه مشاوره حقوقی، مداخله در کارهای قضایی و دفاع از موکل در دادگاه را ندارد.

وکیل معاضدتی

از جمله حقوق اولیه و اساسی هر فرد حق داشتن وکیل است. همان طور که در اصل ۳۵ قانون اساسی آمده: «در همه دادگاه ها طرفین دعوا حق دارند برای خود وکیل انتخاب نمایند و اگر توانایی انتخاب وکیل را نداشته باشند، باید برای آنها امکانات تعیین وکیل فراهم گردد». قسمت اخیر اصل مذکور در خصوص استفاده از این حق برای کسانی است که توانایی تعیین وکیل را ندارند و در آن تصریح شده است که باید برای آن ها امکانات تعیین وکیل فراهم شود.

ملاحظه می شود قانون اساسی به عنوان میثاق ملی ما پذیرفته است که از جمله معیارهای اساسی دادرسی عادلانه برخورداری اصحاب دعوا از دانش و تخصص وکیل دادگستری است. عدالت قضایی ایجاب می کند که اقشار کم درآمد و بی بضاعت در برخورداری از وکیل در عسروحرج قرار نگیرند. این دسته از افراد می توانند از مقامات قضایی برای احیای حقوق از دست رفته خود و یا برای دفاع در مقابل ادعاهای طرف مقابل خود تقاضای معاضدت نمایند.

نکات مهمی که باید قبل از مراجعه به وکیل به آنها دقت کنید عبارت اند از:

۱- بهتر است قبل از انتخاب یک وکیل مناسب در خصوص حیطه تخصصی وکیل مورد نظر، میزان حق الوکاله های دریافتی وی و توانایی علمی و عملی او در دفاع از حقوق موکلین تحقیق کنید تا بتوانید که پرونده ای که گاه سرنوشت زندگی شمارا رقم خواهد زد، به او بسپارید.

۲- در بسیاری از موارد تبلیغات بیش از اندازه در خصوص برخی از وکلا به تنهایی قابل اعتماد برای انتخاب وکیل نمی باشد. بنابراین بهتر است انتخاب خود را صرفاً براساس چنین تبلیغاتی متمرکز نکنید. در مقابل راهکار بهتری وجود دارد و آن این است که شما می توانید به کانون وکلای دادگستری مراجعه کنید و در مورد سابقه وکیلی که قصد انتخاب آن را دارید مطلع شوید.

۳- سن و جنس وکیل (زن یا مرد بودن) ملاک و معیار مناسبی برای خوب بودن یا بد بودن وکیل نیست همانطور که در انتخاب یک پزشک نیز چنین معیاری مد نظر قرار نمی گیرد. گاهی اوقات یک وکیل تحصیل کرده جوان بسیار می تواند از یک وکیل سالخورده و به ظاهر با تجربه به کار شما بیاید. پس بهتر است در انتخاب وکیل مجرب نگاه غرض ورزانه را از خود دور نماییم.

4- در صورتی که نمی خواهید هزینه ای برای وکیل داشتن بپردازید، بهتر است حداقل با یک وکیل مناسب مشورت کنید. میتوانید با مراجعه به بخش فرم ارزیابی سایت ما از مشاوره رایگان ما برخوردار شوید و یا از طریق بخش تماس با ما از مشاوره (با هزینه منصفانه) بهترین وکیل کیفری اصفهان برخوردار شوید.همچنین اگر نیاز به وکیل دارید اما قادر به پرداخت هزینه نیستید، می توانید درخواست وکیل تسخیری یا معاضدتی بنمایید و تا زمانی که نتوانید حق الوکاله را پرداخت کنید، از شما به صورت رایگان و با معرفی کانون وکلا یا مرکز مشاوران حمایت خواهند کرد.

5- نکته ی پایانی نیز این است که وکالت در جامعه ی کنونی و دادگستری فعلی حرفه ای بسیار سخت و نیازمند تلاش و تمرکز بالاست. در انتخاب وکیل خود دقت کنید اما پس از آنکه به او اعتماد کردید، دیگر به هر بهانه ای در کار او مانع ایجاد نکنید. یکی از انواع این موانع می تواند عدم پرداخت هزینه های مربوط به دادرسی و سفرهای مورد نیاز یا کارشناس یا… باشد و همین طور در پرداخت حق الوکاله هم خوش قول باشید و به عهد خود عمل کنید.