آغاز پرداخت یارانه بنزین دولت

مصوبه جدید هیئت وزیران از فردا ۲۲ آذر اجرا می‌شود تا با اصلاح نرخ‌ها و سهمیه‌ها، واردات ۶ میلیارد دلاری را کنترل کند و کشور را به صادرکننده بنزین بازگرداند.

ارزش هر لیتر بنزین وارداتی حدود ۶۶ هزار تومان برآورد می‌شود که دولت برای عرضه آن با نرخ ۱۵۰۰ تومان، ۶۱ هزار تومان یارانه مستقیم پرداخت می‌کند.

برای بنزین تولید داخل نیز – حتی با فرض صفر بودن ارزش نفت خام – هزینه‌های استخراج، انتقال، پالایش، توزیع و حق‌العمل جایگاه، هر لیتر را به حدود ۱۰ هزار تومان می‌رساند؛ بنابراین دولت همچنان ۵ هزار تومان یارانه برای هر لیتر می‌پردازد. این ارقام نشان می‌دهد واردات مازاد ۲۵ میلیون لیتری روزانه، سالانه بیش از ۶ میلیارد دلار هزینه دارد که معادل ۱.۵ برابر یارانه نقدی کل کشور یا ساخت ۳ هزار کیلومتر اتوبان است.

هیئت وزیران در جلسه ۱۴ آبان به پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه و وزارت نفت، مصوبه‌ای برای حداکثرسازی استفاده از کارت سوخت شخصی و کاهش واردات تصویب کرد که ۵ آذر رسانه‌ای شد. نرخ بنزین سهمیه اول (۶۰ لیتر) ۱۵۰۰ تومان، سهمیه دوم (۱۰۰ لیتر) ۳۰۰۰ تومان و کارت اضطراری جایگاه ۵۰۰۰ تومان (معادل ۱۰ درصد قیمت پالایشگاهی ۵۰ هزار تومانی) تعیین شده است.

این تغییرات در مراحل مقدماتی با آزمایش سامانه انتخاب خودرو برای مالکان چندخودرو، و سپس حذف سهمیه خودرو‌های دولتی، وارداتی، پلاک مناطق آزاد و نوشماره‌های گران‌قیمت اجرا می‌شود؛ سهمیه‌های عمومی مانند تاکسی‌ها بدون تغییر می‌ماند، اما سهمیه دوم دوگانه‌سوز‌ها نصف می‌شود.

در مرحله اول، نرخ ۵۰۰۰ تومانی برای همه جایگاه‌ها اعمال و سهمیه دولتی‌ها حذف می‌شود؛ مرحله دوم شامل حذف سهمیه خودروی دوم به بعد، نصف سهمیه دوم دوگانه‌سوز‌های شخصی و حذف سهمیه نوشماره‌های داخلی بالای یک میلیارد تومان است. استثنا‌ها شامل آمبولانس‌ها، پلاک جانبازان و معلولان بدون تغییر، و تبدیل رایگان تک‌سوز‌ها به دوگانه‌سوز با رعایت قانون هوای پاک است؛ کارت‌های جدید برای خودرو‌های حذف‌شده، مجموع سهمیه را با نرخ ۵۰۰۰ تومان ارائه می‌دهد. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند سهمیه ۱۶۰ لیتری برای اکثر خودرو‌ها کافی باشد و تورم ناشی از آن تنها ۰.۲ درصد است.

دولت با طرح تبدیل رایگان بنزین به CNG (ثبت در gcr.niopdc.ir)، پرداخت ۴۴ میلیون دلار مطالبات جایگاه‌ها، قرارداد با خودروسازان برای دوگانه‌سوزها، مجوز LPG در شعاع ۱۰۰ کیلومتری پالایشگاه‌ها، واردات برقی (۴%)، هیبریدی (۱۵%) و کم‌مصرف (تا ۱۰۰%)، و دستور رئیس‌جمهور برای موتور‌های کم‌مصرف، مصرف را مدیریت می‌کند. ظرفیت ۴۰ میلیون مترمکعبی CNG تنها ۵۰% استفاده می‌شود که بازگشت به سطح ۱۴۰۰، روزانه ۷ میلیون لیتر صرفه‌جویی و ۱.۸ میلیارد دلار سود سالانه دارد؛ این عوائد صرف کالابرگ می‌شود و کشور را از واردکننده به صادرکننده بنزین تبدیل می‌کند.