تدوین سند راهبردی فناوری‌های نوین خودرو

 سخنگوی وزارت صمت روز گذشته از تدوین سند فناوری‌های نوین خودرو با همکاری انجمن‌های تخصصی و صنعتی در حوزه صنعت خودرو خبر داد. بنا به گفته عزت الله زارعی در گفت‌و‌گو با «ایرنا» این سند در راستای دستور رئیس‌جمهوری در مورد اصلاح سوخت خودرو‌ها و بهبود کیفیت است تا بخش صنعت به فناوری‌های نوین خود ورود کند.

مسعود پزشکیان ۲۵ آبان ماه در جلسه هیات‌دولت خطاب به وزیر صمت دستور داد: «در جلسه‌ای با خودروسازان، به صراحت اعلام کنید که اگر تا یک سال‌آینده موتور خودرو‌ها اصلاح و مصرف آنها بهینه نشود، هیچ گونه ارزی دریافت نخواهند کرد و اجازه تولید نیز نخواهند داشت.» همچنین، آنگونه که زارعی خبر داده؛ «در این سند مقررات مشخص برای داخلی سازی، بهینه‌سازی مصرف سوخت و توسعه فناوری در صنعت خودرو تدوین و ارائه خواهدشد.» به گفته وی، «این سند به ورود فناوری‌های جدید در حوزه خودرو‌های برقی و هیبریدی و استفاده از سوخت پاک منجر شده و بستر‌های لازم را برای تولید خودرو‌های باکیفیت بالا و مصرف سوخت پایین با همکاری شرکت‌های خودروسازی جهان فراهم می‌کند.» البته آنطور که سخنگو گفته، این سند پس از آماده سازی به هیات‌دولت ارسال خواهدشد، پس از آن، در کمیسیون‌های مربوطه در دولت بررسی کارشناسی خواهدشد تا سندی جامع در اختیار خودروسازان و صنعتگران قرار گیرد.

در حالی آبان ماه امسال، پیام پزشکیان به خودروسازان حامل اولتیماتوم بود که رئیس هیات‌دولت در ادامه سخنانش به خودروسازان اعلام کرده‌بود؛ در صورت نیاز فناوری روز دنیا را خریداری کنند و دولت نیز در این مسیر از آنها حمایت خواهد کرد، اما این اولتیماتوم چندان به مذاق صنعتگرانی که با تحریم، زیان انباشته و دخالت‌های بی حدوحصر دولت مواجه هستند، خوش نیامد.

تاکید اخیر رئیس دولت چهاردهم بر ضرورت انتقال فناوری و حمایت دولت از این روند، در حالی مطرح می‌شود که کارشناسان نسبت به‌عملی شدن آن چندان خوش بین نیستند. تجربه سال‌های گذشته نشان‌داده‌است؛ با تشدید تحریم‌های بین‌المللی، همکاری شرکای خارجی با خودروسازان ایرانی به‌ویژه پس از اعمال تحریم‌های ثانویه تقریبا متوقف شد. بسیاری از شرکت‌های غیرچینی تمایلی به حضور در بازار ایران نداشتند و همکاری چینی‌ها نیز بیشتر در حد فروش محصولات و توسعه بازار بوده تا انتقال واقعی فناوری.

اکنون با فعال‌شدن مجدد مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های شورای‌امنیت سازمان ملل، شرایط از گذشته هم پیچیده‌تر شده‌است و حتی برخی خودروسازان چینی نیز از ادامه همکاری با ایران عقب‌نشینی کرده‌اند؛ این در حالی است که بخش قابل‌توجهی از خودرو‌های مونتاژی چینی در ایران، با مصرف سوخت نسبتا بالایی همراه هستند که این موضوع با اهداف کاهش مصرف انرژی و توسعه فناوری مغایرت دارد. در چنین فضایی، این موضوع که فناوری مورد تاکید دولت قرار است از چه مسیری وارد کشور شود، پرسش برانگیز شده‌است. از سوی دیگر، دخالت دولت در قالب قیمت‌گذاری دستوری منجر به رشد زیان انباشته به بیش از ۲۵۵‌همت و بدهی خودروسازان به شبکه بانکی شده و همین امر تحقق این هدف را با، اما و اگر مواجه و احتمال باقی‌ماندن آن به شکل دستوری روی کاغذ را تقویت کرده‌است.