اسرار هستی در دستان ذرات نامرئی | این کشف کیهان‌شناسی را تکان داد

همشهری آنلاین – یکتا فراهانی: شاید همین ذرات نامرئی و شبح‌گونه‌ دلیل وجود همه چیز باشند. یکی از عمیق‌ترین پرسش‌های تاریخ علم این است: چرا جهان شکل گرفت و چرا هنوز پابرجاست؟ برای دهه‌ها، فیزیک‌دانان تلاش کرده‌اند بفهمند چه عاملی باعث شد ماده بر پادماده غلبه کند و جهان نابود نشود. حالا یک ایده جسورانه بار دیگر توجه‌ها را جلب کرده است:

ذرات شبح‌گونه‌ای بسیار کوچک که می‌توانند کل داستان هستی را توضیح دهند.اگر این نظریه درست باشد، آنچه امروز می‌بینیم؛ ستاره‌ها، کهکشان‌ها و حتی خود ما ممکن است نتیجه عملکرد همین ذرات نامرئی باشد.

ذرات شبح‌گونه

این ذرات که اغلب با نام نوترینوها شناخته می‌شوند، از عجیب‌ترین ساکنان جهان‌اند. آن‌ها جرم بسیار کمی دارند، بار الکتریکی ندارند و به‌ندرت با ماده معمولی برهم‌کنش می‌کنند. به همین دلیل، میلیاردها نوترینو هر ثانیه از بدن ما عبور می‌کنند، بی‌آنکه متوجه شویم.

چرا دانشمندان به نوترینوها مشکوک شده‌اند؟

در مدل‌های رایج فیزیک، باید مقدار ماده و پادماده در آغاز جهان برابر می‌بود. اگر این اتفاق می‌افتاد، همه چیز نابود می‌شد و هیچ جهانی باقی نمی‌ماند. اما جهان وجود دارد و این یعنی جایی، عدم تعادلی رخ‌داده است.

برخی پژوهشگران معتقدند نوترینوها، به‌ویژه گونه‌های ناشناخته‌تر آن‌ها، می‌توانند عامل این عدم تعادل مرموز باشند.

بیشتر بخوانید:

نقش ذرات نامرئی در تولد جهان

بر اساس این نظریه، در نخستین لحظات پس از مهبانگ، رفتار خاص نوترینوها باعث شد مقدار اندکی ماده بیشتر از پادماده باقی بماند. همین اختلاف بسیار کوچک، در نهایت به شکل‌گیری همه کهکشان‌ها، ستاره‌ها و سیارات منجر شد. به بیان ساده اگر این ذرات شبح‌گونه نبودند، شاید هیچ‌چیز وجود نداشت

چرا دیدن آن‌ها این‌قدر سخت است؟

نوترینوها تقریباً با هیچ‌چیز واکنش نمی‌دهند. دانشمندان برای شکارشان، مجبور شده‌اند آشکارسازهایی عظیم در اعماق زمین، زیر یخ‌های قطب جنوب یا در دل معادن بسازند. هر ذره‌ای که ثبت می‌شود، مثل گرفتن تصویری مبهم از یک شبح است.

اگر این نظریه تأیید شود چه اتفاقی می‌افتد؟

تأیید نقش این ذرات می‌تواند انقلابی در فیزیک ایجاد کند؛ از بازنویسی مدل استاندارد ذرات بنیادی گرفته تا درک تازه‌ای از چرایی وجود جهان. این کشف می‌تواند یکی از نادرترین لحظات علم باشد؛ جایی که پاسخ یک پرسش فلسفی، از دل آزمایش‌های فیزیکی بیرون می‌آید.

ذراتی بی‌نهایت کوچک و نامرئی

شاید پاسخ بزرگ‌ترین سؤال بشر «چرا جهان وجود دارد؟» نه در کهکشان‌های دوردست، بلکه در ذراتی بی‌نهایت کوچک و نامرئی پنهان شده باشد.

نوترینوها، این شبح‌های کیهانی ممکن است بی‌سروصدا تاریخ هستی را رقم زده باشند. اگر چنین باشد، جهان ما حاصل زمزمه‌ای بسیار ضعیف در آغاز زمان است؛ زمزمه‌ای که هنوز هم در تاریکی فضا جریان دارد.