برنامه سری چین فاش شد ؛ موازنه قدرت تغییر می کند

به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از رویترز، در یک آزمایشگاه فوق‌امنیتی در شنژن، چین موفق شده نمونه اولیه ماشینی بسازد که توانایی تولید پیشرفته‌ترین تراشه‌های نیمه‌هادی مورد استفاده در هوش مصنوعی، تلفن‌های هوشمند و تجهیزات نظامی را دارد؛ دستاوردی که آمریکا سال‌ها تلاش کرده از وقوع آن جلوگیری کند. این نمونه اولیه در اوایل سال ۱۴۰۳ تکمیل شده و اکنون در مرحله آزمایش قرار دارد. این پروژه محرمانه بخشی از تلاش گسترده دولت چین برای خودکفایی در صنعت تراشه‌ها است؛ هدفی که در بالاترین سطح اولویت‌های راهبردی این کشور قرار دارد.

این ماشین که تقریباً یک سالن کامل کارخانه را اشغال می‌کند، نسخه مهندسی معکوس‌شده فناوری لیتوگرافی فرابنفش بسیار پیشرفته یا «ای یو وی» است؛ فناوری‌ای که تاکنون تنها در انحصار غرب بوده است. تیم سازنده متشکل از مهندسان سابق شرکت هلندی ای‌اس‌ام‌ال است که با استفاده از قطعات قدیمی و بازارهای دست‌دوم، نمونه چینی این فناوری را ساخته‌اند. هرچند این دستگاه هنوز موفق به تولید تراشه قابل استفاده نشده، اما توانسته نور ای یو وی تولید کند؛ گامی که تحلیلگران آن را بسیار معنادار می‌دانند.

دولت چین هدف‌گذاری رسمی خود را تولید تراشه عملیاتی تا سال ۱۴۰۷ اعلام کرده، اما منابع نزدیک به پروژه می‌گویند سال ۱۴۰۹ زمان‌بندی واقع‌بینانه‌تری است. با این حال، حتی این بازه زمانی نیز بسیار کوتاه‌تر از پیش‌بینی‌های قبلی است که رسیدن چین به سطح غرب را یک دهه دورتر می‌دانستند. بزرگ‌ترین چالش فنی چین، بازتولید سامانه‌های اپتیکی فوق‌دقیق است که در غرب، به‌ویژه توسط تأمین‌کنندگان آلمانی ساخته می‌شوند.
این پروژه بخشی از برنامه‌ای شش‌ساله و محرمانه است که رسانه‌های دولتی چین آن را معادل «پروژه منهتن» آمریکا توصیف کرده‌اند. هواوی نقش محوری در هماهنگی شبکه‌ای از شرکت‌ها و مؤسسات پژوهشی ایفا می‌کند و هزاران مهندس درگیر این طرح هستند. بسیاری از متخصصان جذب‌شده با هویت‌های جعلی کار می‌کنند و حتی برخی از آن‌ها اجازه خروج از محل پروژه را ندارند. هدف نهایی، ساخت کامل زنجیره تأمین تراشه بدون وابستگی به آمریکا و متحدانش عنوان شده است.

در حال حاضر، تنها شرکت ای‌اس‌ام‌ال توان تولید تجاری ماشین‌های ای یو وی را دارد و این تجهیزات که قیمت هرکدام حدود ۲۵۰ میلیون دلار است، برای ساخت تراشه‌های پیشرفته شرکت‌هایی مانند انویدیا و ای‌ام‌دی ضروری‌اند. آمریکا از سال ۱۳۹۷ فشار بر هلند را برای جلوگیری از فروش این فناوری به چین آغاز کرد و محدودیت‌ها در سال ۱۴۰۱ تشدید شد. با وجود این موانع، پیشرفت اخیر چین نشان می‌دهد شکاف فناوری میان پکن و غرب ممکن است سریع‌تر از انتظار در حال کاهش باشد.