پرونده تعیین حقوق کارگران سال ۱۴۰۵ باز شد

پرونده حقوق کارگران برای سال ۱۴۰۵ رسماً وارد مرحله‌ای حساس و تعیین‌کننده شده است؛ مرحله‌ای که در آن، نه از «چانه‌زنی نهایی» خبری است و نه از اعلام عدد دستمزد، اما پایه‌گذاری اصلی مذاکرات مزدی دقیقاً همین‌جا شکل می‌گیرد: تعیین سبد معیشت کارگران. نماینده کارگران در شورای عالی کار از آغاز جلسات کمیته مزد خبر داده و گفته است نهادهای پژوهشی مأمور شده‌اند درباره دستمزد و قدرت خرید کارگران، تحقیق و گزارش ارائه کنند؛ موضوعی که می‌تواند مسیر نهایی افزایش حقوق کارگران را تحت تأثیر جدی قرار دهد.

این گزارش از رستانیوز است.

حقوق کارگران ۱۴۰۵؛ چرا کمیته مزد نقطه شروع است؟

هر سال پیش از اینکه شورای عالی کار درباره افزایش حقوق کارگران تصمیم بگیرد، یک مرحله کلیدی وجود دارد: بررسی هزینه‌های واقعی زندگی و محاسبه عددی که نشان دهد یک خانوار کارگری برای گذران حداقلی زندگی ماهانه چقدر نیاز دارد. به همین دلیل، کمیته مزد «اتاق محاسبات» دستمزد است؛ اتاقی که خروجی آن، مبنای مذاکرات و تصمیم‌گیری‌های نهایی قرار می‌گیرد.

امسال نیز طبق اظهارات محسن باقری (نماینده کارگران در شورای عالی کار)، نخستین جلسه کمیته مزد برگزار شده و قرار است نشست‌ها به‌صورت هر دو هفته یک‌بار ادامه پیدا کند؛ با نزدیک شدن به پایان سال هم، فاصله جلسات کوتاه‌تر می‌شود تا پرونده حقوق کارگران ۱۴۰۵ به موقع جمع‌بندی شود.

برنامه جلسات کمیته مزد؛ نشست‌ها دو هفته یک‌بار برگزار می‌شود

طبق توضیحات ارائه‌شده، در جلسه اخیر:

• نمایندگان حاضر در جلسات آتی کمیته مزد تعیین شدند

• مقرر شد جلسه بعدی دو هفته بعد برگزار شود

• از این پس جلسات به شکل ۲ هفتگی دنبال می‌شود

• هرچه به پایان سال نزدیک‌تر شویم، مدت زمان بین جلسات کمتر خواهد شد

این یعنی روند بررسی سبد معیشت کارگران قرار نیست طولانی و فرسایشی شود و کمیته می‌خواهد با ریتم مشخص جلو برود تا مذاکرات تعیین حقوق کارگران با تأخیر مواجه نشود.

مأموریت ویژه برای نهادهای پژوهشی؛ دانشگاه تهران هم وارد شد

یکی از بخش‌های مهم این خبر برای پرونده حقوق کارگران این است که کمیته مزد تصمیم گرفته محاسبات را صرفاً به عددسازی‌های درون جلسات محدود نکند و از پژوهش‌های رسمی و علمی کمک بگیرد.

بر اساس اظهارات نماینده کارگران:

• مؤسسه کار و تأمین اجتماعی مأمور بررسی درباره دستمزد و سبد معیشت شد

• مؤسسه پژوهشی عالی تأمین اجتماعی نیز مأمور پژوهش در همین حوزه شد

• همچنین مقرر شد دانشگاه تهران و گروه‌های پژوهشی مرتبط، درباره دستمزد و قدرت خرید کارگران گزارش پژوهشی ارائه دهند

ورود نهادهای پژوهشی، اگر درست اجرا شود، می‌تواند بحث حقوق کارگران را از فضای صرفاً اداری و چانه‌زنی به سمت محاسبات داده‌محور و قابل دفاع‌تر سوق دهد.

درخواست حضور نهادهای کلیدی؛ مرکز آمار و سازمان برنامه هم باید بیایند؟

در جلسه کمیته مزد، «شرکای اجتماعی» خواستار آن شده‌اند که برای جدی‌تر شدن روند بررسی‌ها، نمایندگان چند نهاد مهم هم حضور داشته باشند، از جمله:

دلیل این درخواست روشن است: وقتی قرار است درباره حقوق کارگران تصمیم‌سازی شود، باید داده‌های تورم، تولید، وضعیت صنایع، درآمدهای دولت و شاخص‌های کلان اقتصادی هم به شکل رسمی روی میز باشد؛ نه اینکه هر طرف با برداشت خودش وارد جلسه شود.

این جلسات هنوز چانه‌زنی نیست؛ فقط «سبد معیشت کارگران»

نماینده کارگران تأکید کرده که در جلسات کمیته مزد چانه‌زنی انجام نمی‌شود و هدف صرفاً تعیین سبد معیشت کارگران است تا بعداً در شورای عالی کار، مذاکرات دستمزد بر مبنای آن صورت بگیرد.

این نکته مهم است چون بسیاری از کارگران تصور می‌کنند از همین حالا درباره عدد افزایش حقوق کارگران تصمیم گرفته می‌شود؛ در حالی که کمیته مزد، مرحله «زیرساختی» و «محاسباتی» است و خروجی آن، مبنا و سند مذاکرات نهایی خواهد بود.

سبد معیشت کارگران ۳۳ میلیون تومان شد؟ عددی که دوباره خبرساز شد

بر اساس گفته‌های محسن باقری، طبق بررسی‌های ماه گذشته، رقم سبد معیشت کارگران حدود ۳۳ میلیون تومان محاسبه شده است. این عدد اگرچه هنوز در کمیته مزد «نهایی» نشده، اما به‌عنوان یک برآورد جدی، دوباره توجه‌ها را به فاصله بین هزینه واقعی زندگی و حقوق کارگران جلب کرده است.

او با اشاره به افزایش شدید هزینه‌ها گفته فشار اقتصادی به حدی رسیده که چندشغله بودن هم دیگر راه‌حل کافی برای تأمین زندگی بسیاری از کارگران نیست. این یعنی مسئله فقط «کم بودن حقوق» نیست؛ مسئله «جا ماندن درآمد از هزینه‌ها» است.

فاصله حقوق کارگران با سبد معیشت؛ شکاف بزرگ‌تر از همیشه؟

در روایت مطرح‌شده، یک مقایسه روشن وجود دارد:

اگر این دو عدد کنار هم گذاشته شود، شکاف قابل توجهی نمایان می‌شود؛ شکافی که نتیجه آن در زندگی روزمره کارگران دیده می‌شود: کوچک شدن سفره، کاهش کیفیت تغذیه، عقب افتادن درمان، فشار اجاره و بدهی‌های مستمر.

به همین دلیل، پرونده حقوق کارگران ۱۴۰۵ فقط یک موضوع عددی نیست؛ مستقیماً به کیفیت زندگی میلیون‌ها نفر وصل است.

تجربه سال قبل؛ سبد معیشت ۲۳.۴ میلیون و دستمزد کمتر از آن

نماینده کارگران همچنین یادآوری کرده که سال گذشته، رقم سبد معیشت بر اساس تورم منتهی به دی‌ماه ۲۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان تعیین شد، اما دستمزد نهایی حتی در بهترین حالت، فاصله قابل توجهی با آن داشت.

این تجربه باعث شده امسال حساسیت‌ها بیشتر شود و بحث «تناسب واقعی بین حقوق کارگران و هزینه‌های زندگی» پررنگ‌تر از قبل مطرح شود.

حقوق کارگران ۱۴۰۵ چه زمانی تعیین می‌شود؟

روال معمول این است که پس از جمع‌بندی کمیته مزد درباره سبد معیشت، مذاکرات اصلی در شورای عالی کار آغاز می‌شود و عدد نهایی حقوق کارگران معمولاً در ماه‌های پایانی سال و نزدیک به اسفند مشخص می‌شود.

اما چون گفته شده جلسات دو هفته یک‌بار برگزار می‌شود و با نزدیک شدن به پایان سال فشرده‌تر خواهد شد، انتظار می‌رود روند بررسی‌ها سریع‌تر و منظم‌تر پیش برود.

چرا رقم سبد معیشت این‌قدر اهمیت دارد؟

چون سبد معیشت:

• مبنای مذاکرات افزایش حقوق کارگران است

• معیار سنجش فاصله دستمزد و هزینه واقعی زندگی محسوب می‌شود

• می‌تواند به صورت مستقیم در تصمیم‌گیری درباره حداقل دستمزد اثر بگذارد

به همین دلیل، هر عددی که در نهایت در کمیته مزد تصویب شود، عملاً «خط شروع» بحث افزایش حقوق خواهد بود.

جمع‌بندی؛ پرونده حقوق کارگران ۱۴۰۵ تازه شروع شده، اما مسیر روشن است

برگزاری نخستین جلسه کمیته مزد و مأمور شدن نهادهای پژوهشی برای بررسی دستمزد و سبد معیشت، نشان می‌دهد روند تعیین حقوق کارگران ۱۴۰۵ وارد مرحله رسمی و جدی شده است. عدد ۳۳ میلیون تومان به عنوان برآورد سبد معیشت، دوباره بحث شکاف درآمد و هزینه را داغ کرده و حالا همه نگاه‌ها به خروجی جلسات دو هفته یک‌بار کمیته مزد دوخته شده است.

این گزارش از رستانیوز است.

منبع

خبرگزاری تسنیم، اظهارات نماینده کارگران در شورای عالی کار، گزارش‌های مربوط به جلسات کمیته مزد؛ بازنویسی و تنظیم: رستانیوز.