ماجرای نابه سامانی بازار نهاده‌های دامی و التهابات محصولات پروتئینی چیست؟

باشگاه خبرنگاران جوان؛ آزاده محبی – طی ماه های اخیر کمبود و خرید نهاده بالاتر از نرخ مصوب، دامداران و مرغداران را با چالش های متعددی روبرو کرده است که به رغم هشدارهای مکرر اتحادیه و تشکل های تولیدی، این موضوع مورد کم توجهی قرار گرفت که در نهایت این امر التهابات بازار محصولات پروتئینی، کشتار دام های مولد و نگرانی تولیدکنندگان از آینده تولید را بدنبال داشته است.

علی رغم‌ پتانسیل و ظرفیت تولید ۳ میلیون تا ۳ میلیون و ۲۰۰ هزارتن مرغ، بیش از یک میلیون و ۵۰۰هزارتن تخم مرغ و خودکفایی گوشت قرمز، اما مشکلات کمبود نهاده در سامانه بازارگاه یا عرضه نهاده تحت عنوان مبالغ بیشتر پشت فاکتور در سامانه، بحران در بازار محصولات پروتئینی ایجاد کرد که استمرار این روند چالش جدی در صنعت دام و طیور را به همراه خواهد داشت.

در نمایشگاه اخیر دام و طیور، برخی تولیدکنندگان حین صحبت های وزیر جهاد اعتراضاتی نسبت به وضعیت نهاده ها، قیمت گذاری دستوری و سیاست های حمایتی داشتند. در این راستا یکی از تولیدکنندگان دارای هزار راس دام اذعان کرد که گاوها از گرسنگی همدیگر را می‌خورند چراکه ذرت و کنجاله سویا ندارم و به رغم خرید از ۲ ماه قبل، نهاده ای اعم از ذرت، جو، کاه و کنجاله سویا ندارد و از طرفی پول شیرتولیدی را ۲ ماه دریافت نکرده است، درحالیکه با وجود تمام سختی ها شیر و گوشت کشور را تامین می‌کنیم و برای کشور هم از پس صادرات ارزآوری داریم. از این رو این دامدار تقاضا کرد که پول واردات را به تولیدکنندگان بدهید تا شیر و گوشت مورد نیاز را تولید کنند که وزیر جهاد در پاسخ به ایشان گفتند ارز ترجیحی از واردات گوشت قرمز حذف شده تا رقیب تولید داخل نباشد.

بنابر وعده مسئولان وزارت جهاد انتظار می رود که مشکل تامین نهاده های دامی طی ۲۰ روز آتی مرتفع شود تا معضل تولید در این خصوص مرتفع شود.

سامانه بازارگاه جولانگاه دلالان و واسطه ها

حبیب اسداله نژاد مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی گفت:در حال حاضر نهاده ای موجود نیست که در سامانه بازارگاه بارگزاری شود و از طرفی نهاده های خریداری شده بارگیری نمی شود که این موضوع از دستگاه های مختلف در حال پیگیری است‌.

به گفته وی،جلوگیری از التهابات بازار و عدم برگشت بحران نوسان قیمت مشروط بر تامین به موقع نهاده های دامی است، در غیراین صورت مجددا التهابات بازار مرغ را خواهیم داشت.

اسداله نژاد ادامه داد: اکثر مرغداران نهاده دامی مورد نیاز را ۲ برابر نرخ مصوب از بازار سیاه خریداری می کنند و معدود نهاده هایی که از طریق سامانه بازاگاه عرضه می شود، با نرخ مصوب نیست چراکه این سامانه جولانگاه دلالان و واسطه هست که عامل اصلی آن معاونت بازرگانی است که اجازه فعالیت عوامل توزیع را در این سامانه داده است.

مدیرعامل مرغداران گوشتی افزود: در حال حاضر مرغداران برای خرید نهاده از سامانه بازارگاه پشت فاکتور پرداخت می کنند که در این راستا معاونت امور تولیدات دامی طی نامه ای از این موضوع گلایه مند شده و خواستار ساماندهی از معاونت بازرگانی شده است.حال نمی دانیم‌چه اصراری بر فعالیت واسطه ها و دلالان در این سامانه است.

وی عامل اصلی در عدم تامین به موقع نهاده های دامی را تخصیص ارز اعلام کرد و گفت: تخصیص به موقع ارز از عهده وزارت جهاد خارج است که در این خصوص وزارت جهاد مظلوم واقع شده است، اما مقدار ارزی که بارگزاری می شود و بالاتر از نرخ مصوب عرضه می شود، مقصر وزارت جهاد است که معاونت بازرگانی اجازه داده برخی افراد سودجو و فرصت طلب از ابزار قانونی و دولتی برای منافع شخصی استفاده کنند و بازارگاه را تبدیل به مرکزی برای دادو ستدهای غیرسودجویانه کنند که تاکید تمامی تشکل ها برآن است که عوامل توزیع که هیچ نفعی برای صنعت ندارند، حذف کنند.

بازار نهاده های دامی تعریفی ندارد

در ادامه حمیدرضا کاشانی رئیس هیئت مدیره اتحادیه مرغداران میهن گفت: علی رغم آنکه نهاده در بندر آمده است، اما بدلیل عدم تخصیص ارز طی ۱۰ روز گذشته نهاده بدست مرغدار نرسیده است.

به گفته وی، معضل عدم تخصیص ارز و حمل منجر به استمرار معضل کمبود ذرت و کنجاله سویا با نرخ مصوب شده، درحالیکه اکنون ۱.۵ تا ۲ میلیون تن نهاده در بنادر دپو شده است و از طرفی در انبارهای مرغداری ذخایر موجود نیست که این امر منجر به سردرگمی آنها شده است.

کاشانی با بیان اینکه وضعیت بازار نهاده های دامی‌تعریفی ندارد، افزود: با توجه به مشکلات تامین نهاده های دامی، تولید با چالش روبرو می شود.

رئیس هئیت مدیره اتحادیه مرغداران میهن گفت: با تامین به موقع نهاده دامی، نگرانی از حیث تولید و تامین نیاز کشور نداریم، اما با استمرار روند فعلی نهاده تولید دچار چالش خواهد شد.

با توجه به کمبود و گرانی نهاده های دامی انتظار می رود که تمهیدات جدی در ارتباط با تامین اتخاذ شود تا دامداران ناگریز به کشتار دام های مولد و مرغداران تعطیلی واحدهای خود نباشند که این موضوع در شرایط فعلی تهدید جدی برای امنیت غذایی کشور محسوب می شود.