از فلنج کور تا فلنج گلودار

در این مقاله، نگاهی جامع و کاربردی به فلنج های صنعتی خواهیم داشت و با تمرکز بر جنبه های مهم، ویژگی های انواع فلنج را بررسی می کنیم تا بتوانید بهترین انتخاب را برای پروژه های صنعتی خود داشته باشید.

فلنج چیست؟

فلنج یک قطعه فلزی یا غیرفلزی است که برای اتصال دو بخش از تجهیزات صنعتی (مانند لوله، دریچه یا مخزن) مورد استفاده قرار می گیرد. این اتصالات امکان نصب، تعمیر و همچنین تغییر در مسیر سیستم های لوله کشی را آسان می کنند. ساختار کلی فلنج شامل صفحه ای گرد یا مربعی است که دارای سوراخ هایی برای پیچ های اتصال بوده و بر روی سیستم های مختلف نصب می شود.

کاربردهای اصلی فلنج ها عبارتند از:

• ایجاد اتصالات ایمن و مقاوم در برابر فشار
• تسهیل فرآیند تعمیر و نگهداری تجهیزات
• امکان تغییر مسیر لوله کشی
• جلوگیری از نشتی در سیستم های فشار قوی یا مواد خورنده

اهمیت استفاده از فلنج ها در صنایع مختلف

فلنج ها در صنایع مختلفی از جمله نفت و گاز، پتروشیمی، نیروگاه ها، آب و فاضلاب و صنایع غذایی استفاده می شوند. یکی از دلایل استفاده گسترده از فلنج ها قابلیت تحمل فشار و دماهای بالا و ایجاد یک اتصال دقیق و ایمن است. همچنین، برای سیستم هایی که نیاز به تعمیر دوره ای دارند، فلنج ها نقش تسهیل کننده ای دارند، زیرا بدون نیاز به برش یا تخریب، می توان قطعات سیستم را جدا کرد یا مجدداً نصب کرد.

انواع فلنج های صنعتی

۱. فلنج کور (Blind Flange)

فلنج کور یکی از پرکاربردترین انواع فلنج ها است که وظیفه انسداد کامل یک انتهای سیستم لوله کشی یا مخزن را بر عهده دارد. این نوع فلنج فاقد هرگونه سوراخ برای عبور سیالات است و برای مواقعی استفاده می شود که نیاز به بستن موقت یا دائم مسیر سیال داریم.

ویژگی های فلنج کور:

• مقاوم در برابر فشار و دماهای بالا
• قابل استفاده برای تعمیرات و تغییرات سیستم ها
• نصب و برداشتن آسان

کاربرد اصلی فلنج کور در مواردی است که نیاز به جداسازی بخش هایی از سیستم برای تعمیر یا توقف جریان باشد.

۲. فلنج گلودار (Weld Neck Flange)

فلنج گلودار یکی دیگر از انواع پرکاربرد فلنج ها است که به دلیل طراحی خاص خود، برای کاربردهای فشار بالا و دماهای بسیار زیاد مناسب است. این فلنج دارای یک گردنه بلند است که به لوله جوش داده می شود و انتقال تنش را در محور لوله کاهش می دهد.

ویژگی های فلنج گلودار:

مناسب برای سیستم های با نوسانات شدید دما یا فشار

مقاومت بالا در برابر نشت به دلیل اتصال جوشی

قابلیت تحمل دماهای بالا در صنایع سنگین

فلنج گلودار در صنایع نفت، پتروشیمی و تجهیزات بویلری مورد استفاده قرار می گیرد.

۳. فلنج اسلیپان (Slip-On Flange)

فلنج اسلیپون یا فلنج لغزشی به گونه ای طراحی شده که لوله از داخل سوراخ فلنج عبور کرده و سپس جوش داده می شود. این نوع فلنج معمولاً برای کاربردهایی با فشار و دمای متوسط تا پایین استفاده می شود.

ویژگی های فلنج اسلیپان:

سهولت در نصب

مقرون به صرفه برای کاربردهای کم فشار

مناسب برای لوله هایی که نیاز به تغییرات مکرر دارند

۴. فلنج دنده ای (Threaded Flange)

فلنج دنده ای، فلنج رزوه ای یا پیچی برای سیستم هایی طراحی شده که نیاز به جوشکاری ندارند. این نوع فلنج با استفاده از رزوه ها به لوله متصل می شود و به همین دلیل برای سیستم هایی که نشت پذیری بالا ندارند، کاربرد دارد.

این فلنج بیشتر در سیستم های لوله کشی گاز یا انتقال روغن کاربرد دارد.

۵. فلنج جوشی ساکت (Socket Weld Flange)

فلنج جوشی ساکت برای لوله هایی با قطر کم و فشار و دمای بالا مناسب است. در این نوع فلنج، لوله در داخل فلنج قرار گرفته و جوش داده می شود.

۶. فلنج لپ جوینت (Lap Joint Flange)

فلنج لپ جوینت همراه با یک حلقه برای سیستم های لوله کشی فشار کم استفاده می شود. این نوع فلنج بیشتر برای کاربردهایی به کار می رود که نیاز به جداسازی مکرر لوله ها وجود دارد.

ویژگی های فلنج لپ جوینت:

قابلیت استفاده مجدد

مناسب برای لوله های حساس

نیاز به هزینه کمتر برای نصب

جنس ساخت فلنج و ویژگی

فلنج ها بسته به نوع کاربرد و محیط استفاده از جنس های مختلفی تولید می شوند. اجناس مورد استفاده شامل فلزات و غیرفلزات است که هرکدام ویژگی های متفاوتی دارند.

فلزات رایج در ساخت فلنج:

• ۱. فولاد کربنی: مناسب برای کاربردهای فشار قوی و دماهای بالا
• ۲. استنلس استیل: مقاوم در برابر خوردگی و زنگ زدگی
• ۳. فولاد آلیاژی: مناسب برای فشار و دماهای متغیر
• ۴. چدن: مناسب برای فشار و دماهای کم

نکات مهم در انتخاب فلنج صنعتی

هنگام انتخاب فلنج برای یک کاربرد خاص، باید به چند نکته مهم توجه کرد:

1. فشار و دمای سیستم: نوع فلنج باید متناسب با فشار کاری و دمای سیستم انتخاب شود.
2. سازگاری با سیال: جنس فلنج باید با خواص شیمیایی و خورندگی سیال هماهنگی داشته باشد.
3. استانداردها: فلنج ها معمولاً بر اساس استانداردهایی مثل ANSI، ASME یا DIN تولید می شوند، که تطابق آنها با نیازهای پروژه اهمیت دارد.
4. هزینه ها: برخی فلنج ها به دلیل نوع طراحی یا مواد اولیه، هزینه بیشتری دارند. باید بین هزینه و عملکرد تعادل برقرار شود.

استانداردهای فلنج ها

برخی از معروف ترین استانداردهای تولید فلنج عبارتند از:

ASME B16.5:  برای لوله های فشار قوی

ANSI: استاندارد آمریکایی برای اتصالات و فلنج ها

DIN: استاندارد آلمانی برای طراحی فلنج های صنعتی

شیرآلات صنعتی تجهیزصنعت

فلنج ها قطعاتی حیاتی و کاربردی در سیستم های صنعتی هستند که نقشی کلیدی در ایجاد اتصالات ایمن و پایدار ایفا می کنند. شناخت انواع مختلف فلنج، از فلنج کور تا فلنج گلودار، کمک می کند تا حین خرید فلنج انتخاب مناسبی بر اساس نیازهای پروژه صورت گیرد. با توجه به اهمیت کیفیت در سیستم های لوله کشی، توصیه می شود از محصولات باکیفیت و استاندارد استفاده کنید تا عملکرد و ایمنی سیستم تضمین شود.

با توجه به مطالب ذکر شده، می توانید بهترین تصمیم را درباره نوع فلنج و متریال مورد نظر خود بگیرید و از عملکرد بهینه سیستم های صنعتی اطمینان حاصل کنید.