همشهری‌آنلاین – پروانه بندپی: بیماری‌های قلبی، یکی از مهم‌ترین علل مرگ‌ومیر و ناتوانی در ایران و جهان هستند اما متاسفانه بسیاری از بیماران به دلیل نادیده گرفتن نشانه‌های اولیه، دیر به پزشک مراجعه می‌کنند. نکته جالب و قابل تامل که خیلی‌ها نمی‌دانند، این است که بیماری‌های قلبی در زنان و مردان به یک شکل بروز نمی‌کند و تفاوت‌هایی دارد. سن ابتلا، نوع بیماری و حتی علائم بیماری در زنان متفاوت از مردان است. درضمن، زنان بعد از سکته، احتمال عوارض یا مرگ بیشتری دارند.
مردها ۱۰ سال زودتر مبتلا می‌شوند
آن طور که کارشناسان می‌گویند، مردان معمولاً ۷ تا ۱۰ سال زودتر از زنان دچار بیماری‌های قلبی می‌شوند. دلیلش هم این است که هورمون استروژن تا قبل از یائسگی نقش محافظتی برای زنان دارد، اما با ورود زنان به دوران یائسگی، خطر گرفتگی عروق به سرعت بالا می‌رود و حتی در سنین بالاتر از مردان سبقت می‌گیرند و بیشتر مبتلا می‌شوند.
در مردان، معمولا گرفتگی عروق اصلی قلب شایع است، اما در زنان بیشتر اختلال در رگ‌های ریز و کوچک قلب یا اسپاسم عروق دیده می‌شود. یعنی در زنان، گرفتگی بیشتر در رگ‌های ریز قلب دیده می‌شود که درمان و باز کردن آنها دشوارتر است. این نوع مشکلات در آزمایش‌های معمولی مثل آنژیوگرافی همیشه مشخص نمی‌شود و همین گاهی تشخیص بیماری را سخت می‌کند.
بیشتر بخوانید؛
علائم زنانه و مردانه سکته
علائم بیماری‌های قلبی هم در زنان و مردان متفاوت‌اند؛ در مردان معمولاً علامت غالب، درد یا فشار شدید در ناحیه قفسه سینه است که ممکن است در بازوی چپ، گردن یا فک هم انتشار پیدا کند. این علائم در مردان بیشتر واضح و کلاسیک و شناخته‌شده هستند و معمولاً با تعریق سرد و تنگی نفس همراه است. اما در زنان وضعیت متفاوت است و علائمی مبهم‌تری نشان می‌دهد؛ تهوع و استفراغ، درد در قسمت بالای شکم، پشت و حتی فک، تنگی نفس بدون درد قفسه سینه، احساس خستگی غیرعادی و ضعف شدید و سرگیجه از جمله نشانه‌های شایع‌تر در زنان هستند. همین تفاوت باعث می‌شود که گاهی بیماری قلبی در زنان با مشکلات گوارشی یا یک خستگی ساده اشتباه گرفته شود و روند تشخیص و درمان به تأخیر بیفتد و این تأخیر می‌تواند جان فرد را تهدید کند.
دیابت، فشار خون بالا، چربی خون و مصرف سیگار، عوامل مشترک در زنان و مردان هستند اما در زنان، بارداری‌های پرخطر، سندروم تخمدان پلی‌کیستیک، یائسگی زودرس و بیماری‌های خودایمنی هم می‌تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را بالا ببرد.
اما با توجه به تفاوت‌های بیماری قلبی بین زنان و مردان و با توجه به شناخته‌شده نبودن علائم بیماری‌های قلبی در زنان، چطور می‌توانیم تشخیص دهیم که مراجعه به پزشک لازم است یا نه؟ دکتر منوچهر قارونی، متخصص قلب و عروق و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در این زمینه به همشهری‌آنلاین می‌گوید: «بیماری‌های قلبی به خصوص اگر فرد دچار تنگی رگ قلب باشد، معمولاً در زنان زودتر خود را نشان می‌دهد. یعنی مردان ممکن است درد را تحمل کنند یا فکر کنند مشکل جدی نیست و آن را نادیده بگیرند. در حالی که زنان با مشاهده اولین علامت فوراً به پزشک مراجعه می‌کنند.» 
دکتر قارونی می‌گوید: «در زنان، درد قلبی یا سکته ممکن است با زمین خوردن مشخص شود. به خصوص در سنین بالاتر. اما مردها بیشتر با احساس فشار و سنگینی در قفسه سینه، احساس بغض در گردن و درد شدید معده به پزشک مراجعه می‌کنند. بنابراین جنسیت در بروز علائم درد اهمیت زیادی دارد و پزشک باید به آن توجه کند تا تشخیص صحیح بدهد.»
این پزشک درباره تفاوت بیماری قلبی در زنان توضیح بیشتری می‌دهد: «مثلا زنان در آستانه سکته تمایل دارند باد گلو کنند یا آروغ بزنند. این علامت در مردان کمتر مشاهده می‌شود. مثلا آروغ می‌زنند و ۳۰ ثانیه دست برمی‌دارند و دوباره دوست دارند آروغ بزنند. درواقع این کار درد آنها را تا حدودی کاهش می‌دهد و باعث بهبود موقت وضعیت‌شان می‌شود. در حالی که مردان معمولاً باد گلو نمی‌کنند و در صورت سکته، بیشتر دچار تهوع و استفراغ می‌شوند.»
اثر متفاوت سایر بیماری‌ها روی قلب زنان
به گفته این متخصص قلب و عروق، «بعضی بیماری‌ها هم اثر متفاوتی بر روی قلب زنان و مردان دارند. به عنوان مثال، چربی خون به خصوص تری‌گلیسیرید که از مواد قندی مانند عسل، نان، برنج، ماکارونی و سیب‌زمینی تولید می‌شود، در زنان اثر بیشتری روی تنگی رگ دارد تا در مردان. همچنین بیماری دیابت در زنان اثرات جدی‌تری دارد و آنها نیاز به مراقبت بیشتری دارند تا از سکته‌شان جلوگیری شود. در حالی که در مردان، قند بالا معمولاً تنها باعث زخم پا یا زخم انگشت‌ها می‌شود. در زنان، زخم پا کمتر رخ می‌دهد.»
این استاد دانشگاه می‌گوید: «به طور کلی، هر فرد خصوصیات خود را دارد و طبیعی است که بیماری‌ها در زنان با مردان متفاوت باشد. نکته مهم این است که زنان معمولاً به محض مشاهده علائم به پزشک مراجعه می‌کنند، اما مردان این کار را کمتر انجام می‌دهند و گاهی همین موضوع باعث مرگ و میر ناگهانی در آنها می‌شود. در زنان، مرگ ناگهانی کمتر است. چون خانم‌ها معمولا حساس‌ترند و با دیدن کوچک‌ترین علائم به پزشک مراجعه می‌کنند. هرچند علائم بیماری‌های قلبی در زنان همیشه کلاسیک نیست و ممکن است بسیار معمولی و غیر مهم به نظر برسد. به عنوان مثال، زنان حتی برای مشکلات جزئی مثل سوزش جلوی سینه به پزشک مراجعه می‌کنند. در حالی که مردها معمولاً تا مراحل پیشرفته بیماری مراجعه نمی‌کنند یا دیر مراجعه می‌کنند.»
سبک زندگی سالم؛ قلب سالم‌تر
متخصصان قلب و عروق تاکید دارند که داشتن عادت‌های سالم می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را به میزان چشمگیری کاهش دهد. عادت‌های سالمی مثل تغذیه متعادل با مصرف بیشتر میوه‌ها و سبزیجات، پرهیز از غذاهای پرچرب و پرنمک، داشتن فعالیت بدنی منظم حتی پیاده‌روی روزانه، ترک سیگار و قلیان و مدیریت استرس. همچنین چک کردن منظم فشار خون، دیابت و کلسترول از مهم‌ترین عواملی هستند که سلامت قلب را تضمین می‌کنند.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : 0