ساماندهی پهبادهای جاسوسی در دستور کار مجلس

 پس از حمله رژیم صهیونیستی به کشورمان در بامداد ۲۳ خرداد و سوءاستفاده عوامل دشمن از پهپادهای غیرنظامی، موضوع ساماندهی پرنده‌های هدایت‌پذیر از راه دور به‌صورت جدی در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفت.

جلسه بررسی لایحه ساماندهی پهپادهای غیرنظامی در مجلس روز ۴ تیر برگزار شد و کلیات لایحه با اکثریت قاطع نمایندگان تصویب شد. جزئیات این لایحه در نشست ۸ تیرماه مجلس به تصویب رسید و پس از بررسی‌های هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام و اصلاح مواد مغایر با سیاست‌های کلی، در ۸ مهرماه اعلام شد که لایحه با سیاست‌های کلی نظام همخوانی دارد.

شورای نگهبان نیز با بررسی دقیق، ایراداتی حقوقی و شرعی شامل خلأ قانونی، ابهام در تعاریف و چالش‌های اجرایی را شناسایی کرد و تأکید کرد اصلاحات لازم برای صیانت از حقوق شهروندان و تحقق اهداف امنیتی ضروری است. سرانجام، با اصلاحات انجام‌شده، در ۹ مهرماه این لایحه مغایر با موازین شرع و قانون اساسی شناخته نشد و به تأیید نهایی رسید.

بر اساس این قانون، صدور مجوز هدایت پهپاد منوط به بررسی پیشینه کیفری، رعایت ضوابط امنیتی و محیط‌زیستی است. پروازهای غیرمجاز، ورود به مناطق حساس یا نظامی و استفاده پهپادها برای جاسوسی یا اهداف نظامی ممنوع بوده و مرتکبان مشمول مجازات قانونی می‌شوند. سامانه ثبت و تأیید پرواز، الزامی شدن بیمه مسئولیت مدنی و مقررات انتقال مالکیت نیز بخشی از مقررات این قانون است.

سردار طلایی‌نیک، سخنگوی وزارت دفاع با اشاره به پیشینه این لایحه و تهیه آن در سال ۱۴۰۲ گفت: در پیش‌نویس لایحه ساماندهی پرنده‌های هدایت‌پذیر از راه دور (پهپاد غیرنظامی) سپهبد شهید باقری، رئیس پیشین ستاد کل نیروهای مسلح ورود و تأثیر داشتند و با هدایت او لایحه پیش رفت. در این لایحه که ۱۵ دستگاه کشوری و لشکری اصلی و فرعی درگیر بوده و هدف آن از یک سو ایجاد زمینه ‌بهره‌برداری مفید از صنعت پهبادی غیرنظامی و از سوی دیگر ایجاد یک نظام قانونی و موثر برای پیشگیری از ناامنی‌ها، حوادث و تهدیدهای احتمالی است.

کارشناسان امنیتی معتقدند تجربه سوءاستفاده دشمن در «جنگ ۱۲ روزه» نشان داد که شبکه‌های جاسوسی با بهره‌گیری از پهپادهای غیرنظامی تلاش داشتند اطلاعات میدانی جمع‌آوری کرده و رعب و هراس ایجاد کنند. تصویب لایحه ساماندهی پهپادهای غیرنظامی، به گفته کارشناسان، پاسخی روشن به این تهدیدات است و آسمان ایران را برای پهپادهای جاسوسی ناامن می‌کند.