۱۴ راهکار اساسی برای نجات تجارت ایران

در یکصد و سی و دومین نشست شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی، علل و پیامدهای رسوب کالا در گمرکات کشور  بررسی و بسته‌ای از راهکارهای عملیاتی برای رفع این چالش ارائه شد. مصوبات این نشست توسط رئیس اتاق ایران و دبیر شورای گفت‌وگو ابلاغ شد تا فرآیندهای تجاری تسهیل و مشکلات موجود در حوزه تجارت خارجی برطرف شود.

مصوبات کلیدی برای بهبود تجارت خارجی

مصوبات این نشست به شرح زیر است:

۱. تشکیل کمیته تسهیل تجارت: کمیته‌ای با عنوان «تسهیل تجارت و مقابله با رسوب کالا» تحت نظارت معاون اول رئیس‌جمهور تشکیل می‌شود. این کمیته با حضور نمایندگان وزارتخانه‌های صمت، بهداشت، جهاد کشاورزی، گمرک، بانک مرکزی، سازمان بنادر، سازمان ملی استاندارد و اتاق‌های بازرگانی و تعاون، موانع ترخیص کالا را رفع و چالش‌های ساختاری و اجرایی تجارت خارجی را پیگیری خواهد کرد.

۲. تدوین برنامه عملیاتی: وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است با همکاری وزارتخانه‌های صمت، بهداشت، جهاد کشاورزی و سازمان‌های مربوطه، برنامه‌ای عملیاتی برای تسهیل فرآیندهای تجاری و گمرکی تدوین و اجرا کند.

۳. ترخیص ۱۰۰ درصدی کالاها: وزارت امور اقتصادی و دارایی با مجوز شورای عالی امنیت ملی، شرایط ترخیص کامل کالاهای فاقد منشأ ارز را تعیین کند. واردکنندگان تا ۶ ماه پس از ثبت سفارش فرصت دارند شناسه رهگیری بانک را بارگذاری کنند. همچنین، تمدید بند ۱۳ مصوبه شماره ۱۳۴۰۰ هیئت دولت (مورخ ۱۲/۴/۱۴۰۴) برای ترخیص کالاهای اساسی، مواد اولیه، واسطه‌ای و ماشین‌آلات خط تولید بدون نیاز به کد ساتا و با ارائه تعهد ذی‌حساب، ضمانت‌نامه بانکی یا چک صیادی اجرایی شود.

۴. اصلاح آیین‌نامه گمرکی: دبیرخانه شورای گفت‌وگو با همکاری گمرک، پیشنهاد اصلاح و به‌روزرسانی آیین‌نامه اجرایی قانون امور گمرکی را تدوین و برای طرح در هیئت دولت پیگیری کند.

۵. توقف طرح بهینه‌سازی مصارف ارزی: وزارت صمت و سازمان توسعه تجارت اجرای طرح بهینه‌سازی مصارف ارزی را تا شفاف شدن ضوابط متوقف کنند. همچنین، امکان ویرایش ثبت سفارش کالاهای موجود در گمرک، تأمین ارز شده یا نیازمند اصلاح ردیف تعرفه، بدون نیاز به مجوز بهینه‌سازی ارزی فراهم شود.

۶. واردات بدون انتقال ارز: وزارتخانه‌های صمت، بهداشت و جهاد کشاورزی فهرست کالاهای اساسی، مواد اولیه، واسطه‌ای و ماشین‌آلات خط تولید قابل واردات بدون انتقال ارز را با تأیید بانک مرکزی تهیه و اجرا کنند.

۷. تمدید مهلت‌های قانونی: بر اساس ماده ۷۸ قانون تجارت الکترونیکی، سازمان توسعه تجارت و دستگاه‌های مسئول، مهلت‌های قانونی فرآیندهای تجاری مرتبط با سامانه جامع تجارت را در صورت اختلال سامانه، به‌صورت خودکار تمدید کنند تا هزینه‌های اضافی به فعالان اقتصادی تحمیل نشود.

۸. ارسال برخط اطلاعات ثبت سفارش: وزارت صمت برای اولویت‌های کالایی ۲۲ تا ۲۶، اطلاعات ثبت سفارش را در صورت وجود یک ردیف تخصیص ارز تأییدشده یا بلافاصله پس از درخواست تخصیص ارز، به‌صورت برخط به گمرک ارسال کند.

۹. حذف الزامات غیرضروری: وزارت امور اقتصادی و دارایی از طریق هیئت مقررات‌زدایی، سازمان‌های همجوار گمرک را از دریافت اطلاعات تکراری و الزام به درخواست حضوری منع کند. ارسال مدارک از طریق سامانه جامع تجارت یا گمرک به‌عنوان پذیرش رسمی تلقی شود.

۱۰. اصلاح قانون مبارزه با قاچاق: وزارت امور اقتصادی و دارایی اجرای مصوبه جلسه ۱۳۱ شورای گفت‌وگو مبنی بر بازبینی قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز را پیگیری کند.

۱۱. بازبینی سقف بازگشت ارز صادراتی: کمیته بازگشت ارز حاصل از صادرات، مصوبه افزایش حد آستانه بازگشت ارز به ۷۰ درصد را بازبینی کند.

۱۲. کاهش زمان تخصیص ارز: بانک مرکزی مدت‌زمان تخصیص ارز به کالاهای اساسی مانند دارو و نهاده‌های تولید را کاهش دهد.

۱۳. معافیت از استاندارد اجباری: شورای عالی استاندارد، نهاده‌های دام و طیور و کالاهای تحت نظارت وزارت جهاد کشاورزی را از استاندارد اجباری معاف کند.

۱۴. کاهش حقوق گمرکی: کمیسیون اقتصادی هیئت دولت، فهرست اقلام مشمول کاهش حقوق گمرکی از ۴ درصد به ۲ درصد (مطابق قانون بودجه ۱۴۰۴) را با نظر اتاق بازرگانی و دستگاه‌های مربوطه برای تصویب به هیئت وزیران ارسال کند.