این روبات مهمان همشهری بود! | ابزاری برای تسهیل دسترسی مردم به خدمات حقوقی

به گزارش همشهری آنلاین، مهدی اسماعیلی وکیل دادگستری و عضو تیم سازنده اپلیکیشن و روبات روبو لگال و همچنین محمد واحدی، وکیل دادگستری مهمان این برنامه بودند. این روبات با نام «روبو لگال» با قابلیت‌های حرکتی و نرم‌افزاری می‌تواند در دادگاه‌ها یا دفاتر حقوقی به‌عنوان دستیار وکیل یا مشاور عمل کند.

نقش‌های اصلی هوش مصنوعی در حقوق

کنترل و نظارت: پلیس و نهادهای قضایی برای پیشگیری از جرم و شناسایی مجرمین از آن استفاده می‌کنند.

مستندسازی و دسته‌بندی: ساماندهی پرونده‌ها و اسناد حقوقی.

دستیار قضایی و وکیل: ورود به محاکم، ارائه مشاوره، صدور رأی یا دفاع از حقوق افراد.

ویژگی‌ها و مزایا

• روبات و اپلیکیشن همراه آن با قوانین ایران بازآموزی شده‌اند.
• مردم می‌توانند دادخواست‌های ساده مثل طلاق یا حضانت را بدون نیاز به وکیل از طریق این سامانه ثبت کنند.
• هزینه خدمات بسیار پایین است (مثلاً اشتراک سالانه حدود یک میلیون تومان).
• خطای کمتری نسبت به موتورهای هوش مصنوعی عمومی دارد.
• به چند زبان (فارسی، انگلیسی، عربی) خدمات ارائه می‌دهد و مکاتبات حقوقی خارجی را هم تحلیل می‌کند.

نمونه‌های بین‌المللی

• چین هدف‌گذاری کرده تا سال۲۰۲۵ دادگاه‌ها را مجهز به کیوسک‌های قضایی مبتنی بر هوش مصنوعی کند.
• در آمریکا هم پرونده‌هایی از قضاوت هوش مصنوعی مطرح شده که چالش‌هایی درباره خطا و اصلاح رأی ایجاد کرده است.

چالش‌ها و دغدغه‌ها

پذیرش صنفی: برخی وکلا نگران جایگزینی هستند؛ در حالی که طراحان تأکید دارند این سامانه همیار وکیل است، نه رقیب.

ملاحظات قانونی و شرعی: نیاز به قانون‌گذاری و تعیین چارچوب‌های مشخص.

مسئولیت خطا: در صورت اشتباه روبات، سازوکار جبران خسارت باید تعریف شود.

اصول حرفه‌ای: مثلا نباید به دو طرف یک پرونده همزمان مشاوره بدهد.

زیرساخت‌ها: اینترنت پایدار و سرور داخلی برای جلوگیری از خروج داده‌ها ضروری است.

توسعه و آینده

• در طرح‌های توسعه، قابلیت تخمین احتمال موفقیت پرونده با توجه به رویه قضایی فراهم می‌شود.
• استفاده در دعاوی خرد (تصادفات، خسارات کوچک، شوراهای حل اختلاف) می‌تواند ازدحام دادگاه‌ها را کاهش دهد.
• امکان گسترش کاربرد به کارشناسی‌های ساده (خط، امضا، ثبت شرکت‌ها) و حتی حوزه‌های پزشکی و مشاوره‌ای وجود دارد.
• مدل‌های جدید روبات با قابلیت حرکت بیشتر (بالا رفتن از پله‌ها) در دست ساخت است.

کاربری و بازار هدف

• اپلیکیشن برای مردم عادی طراحی شده تا ۲۴ ساعته خدمات حقوقی ارزان و سریع دریافت کنند.
• دفاتر خدمات الکترونیک، بانک‌ها و شرکت‌ها نیز می‌توانند از آن به‌عنوان دستیار حقوقی استفاده کنند.
• روبات بیشتر برای مجتمع‌های قضایی و کیوسک‌های مشاوره حقوقی کاربرد دارد تا دفاتر شخصی.