جوئل موکیر، فیلیپ آگیون و پیتر هاویت برندگان جایزه نوبل اقتصاد ۲۰۲۵ شدند

نوبل اقتصاد سال ۲۰۲۵ به سه اقتصاددان به نام‌های جوئل موکیر، فیلیپ آگیون و پیتر هاویت اهدا شد.

به گزارش  فارس: جایزه علوم اقتصادی نوبل دقایقی پیش به سه اقتصاددان هلندی، جوئل موکیر، فرانسوی، فیلیپ آگیون و کانادایی، پیتر هاویت برای «توضیح رشد اقتصادی مبتنی بر نوآوری» اهدا شد.

نصف این جایزه به جوئل موکیر داده شد برای «شناسایی پیش‌نیازهای رشد پایدار از طریق پیشرفت‌های فناوری» و نصف دیگر به طور مشترک به فیلیپ آگیون و پیتر هاویت برای «نظریه رشد پایدار از طریق تخریب خلاق» اهدا شد.

موکیر از منابع تاریخی به عنوان یکی از ابزارها برای کشف دلایل تبدیل شدن رشد پایدار به یک حالت عادی استفاده کرد. آگیون و هاویت نیز مکانیزم‌های پشت رشد پایدار را بررسی کردند.

این اقتصاددان هلندی در ۲۶ جولای ۱۹۴۶ در هلند متولد شده است و در حال حاضر استاد دانشگاه نورث‌وسترن آمریکاست.

این دانشمند کانادایی در ۳۱ می ۱۹۴۶ متولد شده و اکنون استاد دانشگاه براون  آمریکاست.

تاریخچه نوبل اقتصاد

روند اعطای جایزه نوبل اقتصاد در هر سال به این ترتیب است که ابتدا متقاضیان جایزه نوبل در کمیته نوبل آکادمی علمی رویال سوئد ثبت‌نام می‌کنند و کمیته نوبل مسئول انتخاب کاندیداها از بین تمامی ثبت‌نام شوندگان است.

برنده یا برندگان نهایی جایزه نوبل اقتصاد با رای‌گیری اعضای کمیته نوبل انتخاب خواهند شد. تا سال ۲۰۱۶، به جز ۷ درصد برندگان این جایزه، باقی از آمریکای شمالی یا اروپای غربی بوده‌اند و تاکنون ۳ زن یکی در سال ۲۰۰۹  و یکی در سال ۲۰۱۹  و یکی در سال ۲۰۲۳ برنده این جایزه شدند.

کمیته نوبل اقتصاد از سوی بانک سوئد اولین‌بار در سال ۱۹۶۸ نهادینه شد و اولین جایزه نوبل اقتصاد در سال ۱۹۶۹ به «رنجر فریچ» و «جان تینبرگن» به‌خاطر توسعه و کاربردی کردن مدل‌های پویا در تحلیل‌های اقتصادی داده شد.

از سال ۱۹۶۹ تا امسال، ۵۷ جایزه نوبل علوم اقتصادی به ۱۰۰ فرد برگزیده اعطا شده است. تاکنون ۲۷ جایزه نوبل تنها به یک فرد اختصاص یافته و باقی به صورت گروهی بوده است. 

جوان‌ترین فرد دریافت‌کننده نوبل ۴۶ سال و پیرترین ۹۰ سال سن داشته است. متوسط سن دریافت‌کنندگان جایزه نوبل نیز ۶۷ سال بوده است.

جایزه نوبل سال گذشته به یک اقتصاددان ترکیه‌ای و ۲ اقتصاددان انگلیسی به نام‌های تارون عجم‌اغلو، سیمون جانسون و جیمز روبینسون برای تحقیق و بررسی در مورد «چگونگی شکل‌گیری نهادها و تاثیرگذاری بر رفاه» رسید.

سال ۲۰۱۳ یکی از کاندیداهای دریافت این جایزه؛ محمد هاشم پسران اقتصاددان ایرانی مقیم آمریکا بود؛ وی برای تحقیقات در «معیارهای اقتصادسنجی در سری زمانی» به‌عنوان یکی از نامزدهای دریافت این جایزه در آن سال معرفی شده بود.