ایران در آستانه تحولی بزرگ/ اسنپ‌بک؛ آخرین ابزار فشار غرب به کشور است

با فعال شدن مکانیسم ماشه و در حالی که به نظر می رسد طرف غربی قطعنامه ۲۲۳۱ بلااثر کرده، ایران معتقد است که این قطعنامه در موعد مقرر به پایان رسیده است. در همین رابطه کشورهای ایران، روسیه و چین روز شنبه ۲۶ مهرماه برابر با ۱۸ اکتبر طی نامه مشترکی به رئیس دوره ای شورای امنیت و دبیرکل سازمان ملل اعلام کردند که بر اساس بندهای عملیاتی این قطعنامه ، تمامی مفاد آن پس از ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ خاتمه یافته و اختتام کامل و به‌موقع آن به منزله پایان بررسی موضوع هسته‌ای ایران در شورای امنیت تلقی می‌شود. در همین راستا وزارت امور خارجه کشورمان نیز ۲۶ مهر بیانیه‌ای صادر کرد و تمامی مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ که شامل محدودیت‌های پیش‌بینی‌شده در مورد برنامه هسته‌ای ایران و سازوکارهای مربوط به آن می‌شود، را خاتمه‌یافته تلقی کرد. با خروج ایران از قطعنامه ۲۲۳۱ تحریم‌های تسلیحاتی ایران عملا رفع می‌شود اما سوال اینجا است که رفع چنین تحریم‌هایی و با وجود فعال سازی مکانیسم ماشه چه تاثیری بر روابط سیاسی و اقتصاد کشور دارد. در این رابطه گفت‌وگویی داشتیم با حسین راغفر اقتصاددان و استاد دانشگاه که در ادامه می‌خوانید؛

مکانیسم ماشه؛ مصداق عینی دیکتاتوری است

حسین راغفر اقتصاددان با اشاره به حاکم بودن منطق اجبار و دیکتاتوری بر روابط بین‌الملل گفت: تا زمانی که چنین منطقی بر مناسبات جهانی سایه افکنده، نباید انتظار رفتار عقلانی یا عادلانه‌ای از سوی قدرت‌های غربی داشته باشیم. تحولات اخیر بین‌المللی و موضوع فعال شدن مکانیسم ماشه علیه ایران یکی از مصداق های بارز قاعده دیکتاتوری بر دنیا است؛ به‌گونه‌ای که می‌بینیم قراردادها، تفاهم‌نامه‌ها و حتی مصوبات سازمان ملل نیز به‌راحتی نقض می‌شوند و همه چیز بستگی دارد به اینکه طرف مقابل چه کشوری باشد.

وی افزود: ما در مذاکرات برجام نیز شاهد این واقعیت بودیم. در همان زمان نیز جان کری، وزیر خارجه وقت آمریکا، در گفت‌وگو با یکی از مقامات ما گفته بود که مسئله آمریکا با ایران درباره تسلیحات و یا توافق هسته‌ای نیست؛ بلکه موضوع اصلی این است که ایران باید مشخص کند در کدام موضع ایستاده‌ است. اگر در طرف مقابل آمریکا قرار گرفته باشیم، تمام موضوعات مانند توافق هسته‌ای، موشکی و نظامی به بحرانی برای ایران تبدیل خواهد شد.

منطق اجبار جایگزین عقلانیت شده است

این اقتصاددان اظهار داشت: تا زمانی که منطق حاکم بر جهان، منطق اجبار است و نه عقلانیت نمی‌توان انتظار رفتار متفاوتی از غرب و نظام سلطه داشت، به‌ویژه در مقطع کنونی که مسئله مکانیسم ماشه نیز مطرح شده است. ایالات متحده تلاش دارد با فعال سازی مکانیسم ماشه محدودیت‌های جدیدی را علیه ایران اعمال کند، اما واقعیت این است که بیشترین تعاملات نظامی ما با کشورهای روسیه، چین و کره شمالی است؛ کشورهایی که خودشان نسبت به سازوکار مکانیسم ماشه معترض بوده و مشروعیت آن را نمی‌پذیرند، چرا که آمریکا و کشورهای اروپایی خود ناقض توافقات قبلی بوده‌اند.

تحریم‌ها؛ آخرین تیر در ترکش غرب به ایران

وی با اشاره به تاثیر تحریم‌های متعدد بر اقتصاد کشور بیان کرد: طبیعتاً با اعمال تحریم‌ها، هزینه‌های معاملاتی و مبادلاتی کشور افزایش می‌یابد و هزینه تجارت در حوزه‌های نظامی و غیرنظامی نیز بالا می‌رود؛ اما واقعیت این است که این تحریم‌ها آخرین تیرهای غرب  برای فشار علیه ایران به شمار می‌رود.

راغفر با اشاره به سیاست‌های اخیر دولت آمریکا گفت: تغییر موضع اخیر ترامپ در قبال چین و اعتراف ضمنی به وابستگی اقتصاد آمریکا به این کشور، نشان از آغاز افول قدرت اقتصادی این کشور دارد؛ همان‌طور که پیش‌تر نیز برای بریتانیا این اتفاق افتاد. در مقطع تاریخی مشابه، امپراتوری بریتانیا به دلیل بدهی‌های گسترده و بحران اقتصادی، قدرت خود را از دست داد و آمریکا جایگزین آن شد. امروز نیز همین مسیر در مورد ایالات متحده در حال تکرار است و شاهد جایگزینی تدریجی چین به عنوان قدرت اقتصادی برتر جهان هستیم.

راغفر در این رابطه ادامه داد: در هفته گذشته برای نخستین بار، حجم تجارت جهانی با یوآن چین از دلار آمریکا پیشی گرفت که خود نشانه‌ای از افول دلار در نظام مالی جهانی است. بدهی ۳۳ تریلیون دلاری آمریکا، در واقع مقدمه سقوط اقتصادی این کشور محسوب می‌شود.

پایان سلطه اقتصادی غرب در چشم‌انداز جهانی

این اقتصاددان با تأکید بر اینکه افول اقتصادی آمریکا آسیب‌های بیشتری را به قدرت‌های اروپایی منتقل خواهد کرد گفت: در نهایت شاهد پایان سلطه اقتصادی غرب بر مناسبات جهانی خواهیم بود؛ موضوعی که بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران آمریکایی نیز به آن اذعان دارند. این در حالی است که اگر ایران بتواند در سال‌های آینده از گزند فشارها و بحران‌های ناشی از افول قدرت‌های غربی عبور کند، بی‌تردید وارد مرحله‌ای تازه از ثبات و استقلال در نظام بین‌الملل خواهد شد و از سلطه اجبار در روابط جهانی رها خواهد شد.