راز کهن آتش ورهرام؛ آتشی در قلب یزد که هزاران سال است خاموش نمی‌شود!

شایانیوز– در دل کویری‌ترین استان ایران، جایی که آفتاب داغ و سکوت باستانی گره خورده‌اند، شعله‌ای آرام و بی‌صدا می‌سوزد که نه فقط گرمای آتش، که گرمای تاریخ و هویت یک ملت را در دل دارد. آتش جاودان آتشکده زرتشتیان یزد، یکی از شگفت‌انگیزترین یادگارهای فرهنگی و دینی ایران، بیش از ۱۵۰۰ سال است که خاموش نشده است. این آتش نه‌ تنها یک عنصر فیزیکی، بلکه نماد مفاهیم بزرگ‌تری چون پاکی، پایداری و پیوند انسان با طبیعت و هستی است.

از آذران تا یزد؛ سفر هزار ساله یک شعله

بنا به اسناد تاریخی و باورهای زرتشتی، این آتش مقدس اصالتاً از آتش آذر‌فَرانبَغ یکی از سه آتش بزرگ ایران باستان گرفته شده است.

پس از ورود اسلام به ایران، این آتش برای محفوظ ماندن و خاموش نشدن، به مدت 30 سال در یک غار نگهداری می‌شد؛ و پس از آن، ابتدا در فارس و سپس صدها سال بین شهرها و روستاها جا به جا می‌شد تا اینکه دوباره به یزد بازگشت و در خانه یکی از موبدان ماندگار شد.

در سال 1313 هجری خورشیدی ساختمان آتشکده‌ای که این آتش 1552 ساله هم‌اکنون در آن قرار دارد، توسط یک سرمایه‌دار زرتشتی در یزد ساخته شد و آتش به این ساختمان آورده شد و تا کنون در همانجا می‌سوزد. در شهری که یکی از مهم‌ترین مراکز زرتشتی‌نشین در ایران است.

ساختمان آتشکده فعلی در خیابان آیت‌الله کاشانی یزد، به سبک معماری هخامنشی بنا شده است. این بنا علاوه بر جنبه‌ مذهبی، از حیث معماری نیز اهمیت دارد: از ستون‌های سنگی تا حوض آب در جلوی ساختمان و نماد فروهر که بالای ورودی نقش بسته، همه بیانگر تلفیق دین و هنر ایرانی هستند.

راز بقای آتش در روزگار خاموشی‌ها

آنچه این آتش را فراتر از یک جاذبه گردشگری قرار می‌دهد، دوام عجیب آن در برابر طوفان‌های سیاسی، اجتماعی و حتی بی‌توجهی‌های تاریخی است. چگونه ممکن است شعله‌ای این‌چنین سالیان متمادی روشن بماند، در حالی که حتی بسیاری از سنت‌های زنده فرهنگی ایران در قرون اخیر به خاموشی گراییده‌اند؟

پاسخ شاید در جامعه‌ منسجم زرتشتیان یزد نهفته باشد؛ جمعیتی کوچک اما سخت‌کوش که سنت را نه به عنوان عادتی خنثی، بلکه به عنوان یک مسئولیت بین‌نسلی حفظ کرده‌اند. نگهبانی ۲۴ ساعته، تعویض منظم چوب و رعایت دقیق آیین‌ها، آتش را زنده نگه داشته‌اند؛ درست مانند نگهداری از یک «حقیقت کهنسال».

این آتش، فراتر از نماد مذهبی زرتشتیان، به یک نماد ملی برای ایرانیان بدل شده است. نشانی از آنکه در خاک ایران زمین، آتشی از گذشته2های باستانی هست که خاموش نشده. باشد که به یادمان بیاورد که ایران سرزمینی است که حتی آتش‌هایش نیز راز دارند.

در فضای ساکت آتشکده، آن‌گاه که به شعله‌ آرام چشم می‌دوزی، نوعی وقار تاریخی تو را فرا می‌گیرد. این آتش، نمادی است از بقای فرهنگی در میانه‌ انقراض سنت‌های ملی.