چرا از خوردن فلفل تند لذت می‌بریم؟

باشگاه خبرنگاران جوان – تندی فلفل یک حس چشایی مثل شیرینی یا ترشی نیست، بلکه یک واکنش عصبی است. کپسایسین، ماده فعال در فلفل، در واقع یک محرک شیمیایی است که به طور طبیعی برای بازداشتن پستانداران از خوردن دانه‌های گیاه تکامل یافته است. این مولکول به صورت مستقیم به گیرنده‌های عصبی به نام تریپ‌وی‌وان (TRPV۱) متصل می‌شود که معمولاً مسئول ثبت حس سوزش ناشی از حرارت بالا هستند. با فعال‌شدن این گیرنده، مغز فریب می‌خورد و تصور می‌کند دهان در حال سوختن است! در پاسخ، سیستم عصبی بدن را وادار به عرق‌کردن، آبریزش بینی و اشک‌ریزی می‌کند تا این محرک را دفع کند.

چرا انسان‌ها عاشق حس فلفل هستند؟

شواهد نشان می‌دهد انسان‌ها هزاران سال است که از فلفل استفاده می‌کنند. پیش‌بینی می‌شود ارزش بازار جهانی سس تند تا سال ۲۰۳۰ میلادی به ۵ میلیارد دلار برسد؛ اما چه دلایلی باعث می‌شود از این درد، لذت ببریم؟

• ایمنی اکتسابی: با مصرف مکرر غذاهای تند، گیرنده‌های تریپ‌وی‌وان حساسیت خود را از دست می‌دهند و تحمل بدن افزایش می‌یابد؛
• بازتعریف درد: مغز می‌آموزد که این سیگنال سوزش در واقع بی‌خطر است. این حس کنترل و تسلط بر یک تجربه به ظاهر خطرناک، لذت‌بخش است؛
• لذت خطر کنترل‌شده: این پدیده شبیه به تماشای فیلم ترسناک است که به آن آزارگری بی‌آزار می‌گویند؛
• انتشار اندورفین: بدن برای مقابله با استرس ناشی از سوزش، اندورفین ترشح می‌کند که مسکن‌ طبیعی بدن است و حس سرخوشی خفیف ایجاد می‌کند.

چگونه تندی را خنثی کنیم؟

اگر غذایتان زیادی تند شد، نوشیدن آب کمکی نمی‌کند، زیرا کپسایسین در چربی حل می‌شود، نه در آب. راه حل‌های مؤثر عبارت‌اند از:

۱. شیر یا ماست: کازئین موجود در شیر مانند یک ماده شوینده مولکول‌های کپسایسین را احاطه و از گیرنده‌های عصبی جدا می‌کند؛

۲. نان یا برنج: با برداشتن فیزیکی مولکول‌ها از روی زبان به کاهش تندی کمک می‌کنند؛

۳. بستنی نعنا: هم چربی شیر را دارد و هم حس خنکی نعنا می‌تواند حس سوزش را به طور موقت آرام کند.

پس دفعه بعد که یک غذای تند میل کردید، بدانید که این لذت عجیب، حاصل ترکیب پیچیده‌ای از فریب عصبی، بازی روانی و شیمی بدن شماست.

منبع: ایرنا