موانع جدی توسعه مبادلات تجاری کشور شناسایی شد

تجارت خارجی اکنون با چالش‌های متعددی همچون ارز چند نرخی، تحریم‌ها و محدودیت‌های تجاری موجود است؛ جریانات سیاسی اخیر و موضوعاتی همچون مسائل مرتبط با  FATF بیش از پیش تبادلات بین‌المللی خارجی را دچار بحران کرده است. در این میان اقدامات اساسی دولت همچون کنترل نرخ ارز و تدوین سامانه جامع تجارت جهت تسهیل مبادلات تجاری و ارزآوری نیز کارساز نبوده است. از سویی دیگر نوسانات اخیر نرخ ارز نیز بدنه تجارت خارجی را دستخوش تغییر  کرده است؛ افزایش هزینه‌ها، کاهش قدرت خرید تجار و در نهایت افزایش قیمت نهایی کالاها، از جمله این آسیب‌ها به شمار می‌رود. محمود تولایی رییس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن کاشان، عدم حمایت دولت، ارز چندنرخی، سامانه‌های تجاری موجود و همچنین تحریم‌ها را مانعی مهم برای ارزآوری تجاری دانست. در ادامه مشروح گفت‌وگوی تیتر کوتاه با وی را می‌خوانید؛

مسیر متفاوت تجارت بین الملل با استانداردهای جهانی

محمود تولایی رییس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن کاشان تحریم‌های کنونی را چالشی مهمی بر سر راه روابط تجاری ایران خواند و بیان کرد: با توجه به تحریم‌های بلند مدت جهانی که سالها است با آن درگیر هستیم، در تجارت خارجی با چالش‌های متعددی روبرو هستیم. در طی دوره های متعدد همواره این تنگناها افزایش یافته که متناسب با آن بازرگانان ما مجبور شدند سیاست های کاری خود را طبق مسیر هایی به غیر از مسیرهای جاری و متداول دنیا تطبیق بدهند و براساس روش‌های متناسب با شرایط فعلی پیش بروند؛ این روند شامل هزینه ها و گاه زیان‌هایی است که تجار ما باید آن را پرداخت کنند.  

وی ادامه داد: بدیهی است که در شرایط تحریم کالاهای موردنیاز کشور را گران‌تر خریداری می‌کنیم و صادرات را با قیمت پایین‌تر انجام می دهیم. به طور کلی اکنون مبادلات تجاری، خریداری و واردات کالا به شدت دچار مشکل و با ریسک بالا است. در حال حاضر بعضی از تجار دنیا ترجیح می دهند روابط تجاری خود را وارد این عرصه‌ها نکنند؛ این موضع سبب شده تا بخشی از روابط تجاری خود را از دست دهیم و در رقابت‌پذیری تنها به تامین‌کننده ها و خریدارهای خاص منحصر می شویم.

دولت؛ رقیب جدی تولیدکنندگان و تجار

تولایی درباره اقدامات انجام شده توسط دولت برای تسهیل روابط تجاری اظهار کرد: اکنون دولت به دلیل رفع محدودیت های ارزی، تلاش‌هایی را برای مدیریت منابع ارزی انجام داده است اما متاسفانه دولت خود نیز مصرف‌کننده بزرگ منابع ارزی به شمار می‌آید و در واقع رقیب تجار و تولیدکنندگان است که این موضوع وضعیت را پیچیده تر می کند. همچنین هر اقدامی که دولت در جهت بهبود تجارت بین‌المللی کرده، به طور خاص معطوف به حوزه واردات، صادرات و به طور کلی تجارت بین المللی نبوده است. به طور مثال دولت سامانه هایی را برای تسهیل تجارت خارجی کشور در نظر گرفته است اما امروز بازرگانان و حتی دولت عملا این سامانه‌ها را قبول ندارند و سامانه جامع تجارت به «سامانه مانع تجارت» معروف شده است. همچنین سامانه‌های متعدد برای انبارها و رصد کالاها نیز ایجاده شده که متاسفانه به جای تسهیلگری مانع شده‌اند.

وی در ادامه افزود:  با وجود سامانه‌هایی که برای کنترل و نظارت بر تجارت خارجی در نظر گرفته شده، شاهد تخلفات متعدد نیز بوده‌ایم؛ این موضوع نشان‌دهنده ناکارآمدی اقدامات دولت و سامانه‌های متعدد بوده است.  

ارز چند نرخی؛ اسیبی جدی به بدنه اقتصاد کشور

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کاشان با انتقاد از ارز چندنرخی در مبادلات تجاری توضیح داد: طبق برخی از اصول علم اقتصاد، کشوری که دچار تحریم است نمی‌تواند بعضی از ترازهای مالی و ارزی خود را با هم به تعادل برساند؛ به همین دلیل هیچ دولتی به دلیل عدم بهبود معیشت مردم نمی تواند ارز چند نرخی را به تک نرخی تبدیل کند. تکثر ارز آسیب جدی به اقتصاد وارد می کند و منجر به ایجاد رانت و از بین رفتن منابع در کشور می شود؛ در حال حاضر ما حدود چهار نوع ارز داریم که باید حداکثر به دو یا سه ارز تبدیل شود. دولت باید به بحث ارز چند نرخی ورود کند و نظارت دقیق‌تر و صحیح تری در این رابطه انجام دهد.

دستکاری در نرخ ارز ریسک است

تولایی در پایان گفت: سطح معیشت و درآمد سرانه کشور اکنون کاهش یافته که دستکاری در نرخ ارز توسط دولت ریسک محسوب می‌شود و با اضطراب مواجه است. اکنون نرخ حامل‌های انرژی مانند آب، گاز، بنزین، برق و گازوئیل معقول نیست بالا است اما به دلیل اینکه مردم به لحاظ تامین معاش شکننده و در تنگنا هستند، ریسک اقتصادی، اجتماعی و روانی دستکاری در قیمت‌ها بالا است و این موضوع خود مشکلات را تشدید می کند.