سپر اقتصادی تجارت ایران در برابر ریسک‌های جهانی

به گزارش شمانیوز، صادرات تنها یک معامله اقتصادی نیست؛ سفری است که در هر لحظه می‌تواند با ریسک‌های قابل پیش‌بینی و غیرقابل پیش‌بینی مواجه شود. از خروج کالا از کارخانه تا عبور از مرزهای زمینی، دریایی و هوایی و رسیدن آن به مقصد خارجی، ده‌ها عامل می‌تواند سرمایه صادرکننده را تهدید کند. گستردگی مسیرها، پیچیدگی فرآیندهای حمل‌ونقل، حساسیت کالاها و تفاوت استانداردهای کشورهای مقصد، الزام وجود یک پوشش بیمه‌ای دقیق و استاندارد را بیش از گذشته آشکار می‌کند. بیمه باربری صادراتی پاسخی است به همین ضرورت؛ بیمه‌نامه‌ای که نه‌تنها خسارت را جبران می‌کند، بلکه به صادرکننده آرامش و قدرت برنامه‌ریزی می‌دهد.

ماهیت بیمه‌نامه باربری صادراتی شرکت بیمه دی، زمانی اهمیت پیدا می‌کند که بدانیم این بیمه بر اساس مجموعه شرایط تدوین‌شده توسط مؤسسه لویدز لندن صادر می‌شود؛ استانداردهایی که سال‌هاست در سراسر جهان به‌عنوان معتبرترین مرجع پوشش خطرات حمل‌ونقل شناخته می‌شود. شورای عالی بیمه کشور نیز در آیین‌نامه شماره 79 این استانداردها را رسماً ترجمه و به‌عنوان چارچوب الزام‌آور برای تمامی شرکت‌های بیمه تعیین کرده است. همین یکپارچگی، بیمه باربری صادراتی را به یک سند معتبر جهانی تبدیل می‌کند که در تعاملات بین‌المللی مورد استناد قرار می‌گیرد.

دیگران چه می خوانند:

کلوزهای مشهور A، B و C، شاکله اصلی این استانداردها را تشکیل می‌دهند. کلوز A گسترده‌ترین پوشش‌ها را ارائه می‌دهد و تقریباً تمامی خطرات ممکن در مسیر صادرات را در بر می‌گیرد. کلوز B بخشی محدودتر از ریسک‌ها را پوشش می‌دهد و کلوز C کمترین سطح تعهد را دارد. تفاوت این سه کلوز به صادرکنندگان امکان می‌دهد تا متناسب با نوع کالا، مسیر ارسال، شیوه بسته‌بندی و حساسیت محموله، بهترین گزینه را انتخاب کنند. کالاهای آسیب‌پذیر یا ارزشمند، بیشتر تحت پوشش کلوز A بیمه می‌شوند و کالاهای عمومی‌تر یا مقاوم‌تر معمولاً تحت کلوزهای B و C قرار می‌گیرند. این ساختار باعث شده بیمه باربری صادراتی نه‌تنها یک محصول بیمه‌ای، بلکه یک ابزار مدیریت ریسک حرفه‌ای برای صادرکنندگان ایرانی باشد.

پشت‌صحنه تعیین نرخ بیمه؛ ترکیب ریسک، تخصص و تحلیل اقتصادی

محاسبه نرخ بیمه باربری صادراتی فرآیندی پیچیده و فنی است که هیچ‌گاه به‌طور یکسان برای همه محموله‌ها انجام نمی‌شود. نرخ‌گذاری بر پایه مجموعه‌ای از عوامل انجام می‌شود که ماهیت کالا، چگونگی بسته‌بندی و شرایط حمل‌ونقل در رأس آنها قرار دارد. برای نمونه، کالاهای شکننده، حساس و فاسدشدنی یا تجهیزات صنعتی گران‌قیمت، به دلیل احتمال بالای آسیب‌دیدگی در طول مسیر، به‌طور طبیعی حق‌بیمه بیشتری دارند. در مقابل، کالاهای مقاوم یا کم‌ریسک، نرخ پایین‌تری دریافت می‌کنند.

نوع وسیله حمل—چه دریایی، چه زمینی، چه هوایی یا ریلی—نیز تأثیر مستقیم بر نرخ دارد. حمل دریایی دارای مخاطرات خاص خود همچون طوفان، رطوبت یا خسارت‌های ناشی از عملیات بارگیری و تخلیه است، در حالی که حمل زمینی ممکن است با مخاطراتی مانند تصادف، سرقت یا آسیب ناشی از شرایط جاده‌ای روبه‌رو شود. همچنین مرز خروجی کشور و کیفیت مسیر صادراتی نیز در نرخ‌گذاری مؤثر است؛ مسیرهایی که طولانی‌ترند یا سابقه بیشتری از خسارات دارند، به‌طور طبیعی در گروه پرریسک قرار می‌گیرند.

این تحلیل‌ها توسط کارشناسان بیمه انجام و نرخ نهایی به صادرکننده اعلام می‌شود. شفافیت نرخ‌گذاری و ارتباط منطقی آن با سطح ریسک، باعث شده بیمه باربری صادراتی هم برای صادرکننده مقرون‌به‌صرفه و هم برای بیمه‌گر قابل مدیریت باشد. شرکت بیمه دی در توضیحات خود محصول نیز صراحتاً به تفکیک پوشش‌ها می‌شود و امکان دارد خطرات با محاسبه اضافه شود و فرانشیز اشاره کند که این امر، شفافیت و قابلیت برنامه‌ریزی مالی را برای افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، انطباق با آیین‌نامه‌های داخلی مانند آیین‌نامه شورای عالی بیمه، تضمین‌کننده دیگر استناد قراردادها در داخل کشور و هماهنگی با رویه‌های اداری است.

بیمه باربری صادراتی، زنجیره‌ای برای حمایت از صادرکننده

فرآیند صدور بیمه باربری صادراتی در شرکت بیمه دی با مراجعه صادرکننده به نمایندگی‌ها یا شعب شرکت آغاز می‌شود. در این مرحله، کارشناسان بیمه شرح محموله، ویژگی‌های حمل و نوع پوشش مورد نیاز را بررسی کرده و فرم پیشنهاد بیمه تکمیل می‌شود. پس از اعلام شرایط و نرخ، در صورت تأیید صادرکننده و پرداخت حق‌بیمه، بیمه‌نامه صادر می‌شود و کالا پیش از خروج از مرز تحت پوشش رسمی قرار می‌گیرد.

اما نقش بیمه دی محدود به صدور بیمه‌نامه نیست. هنگامی که خسارتی رخ می‌دهد، سرعت و دقت در رسیدگی به پرونده مهم‌ترین عامل اعتماد صادرکننده است. اعلام خسارت از سوی بیمه‌گذار، آغاز روند بررسی توسط کارشناسان خسارت است که با بازدید از محل، دریافت مستندات و محاسبه دقیق خسارت ادامه می‌یابد. در مواردی که خسارت قابل پرداخت باشد، روند پرداخت در کوتاه‌ترین زمان انجام می‌شود و در صورت عدم امکان پرداخت نیز دلایل آن به‌صورت رسمی اعلام می‌شود.

تهیه مدارک تکمیلی همچون بارنامه، فاکتور خرید، گواهی مبدأ، اظهارنامه صادراتی، گواهی استاندارد (در صورت نیاز) و مدارک مرتبط با حادثه، بخشی از فرآیند اثبات خسارت است و صادرکننده با ارائه این مدارک، روند بررسی را تسهیل می‌کند. این زنجیره حمایتی نشان می‌دهد که بیمه باربری صادراتی، تنها یک پوشش مالی نیست؛ بلکه سازوکاری است که امنیت صادرات و پیوستگی گردش اقتصادی کشور را تضمین می‌کند.

بیمه باربری صادراتی بیمه دی بر اساس تقسیم‌بندی مرسوم بین‌المللی و سازوکارهای رایج در بازارهای جهانی طراحی شده است. به‌طوری‌که صادرکنندگان می‌توانند از پوشش‌های متنوع و قابل انتخاب بهره‌مند شوند. این امکان وجود دارد که بر روی سطح پوشش مرسوم (موازای کلوزهای، B و C در Institute A Cargo Clauses) به ایجاد امکان می‌دهد تا ویژگی با ارزش کالا، ارزش آن و مسیر حمل تصمیم‌گیری کند؛ کلوز A را برای کالاهای حساس و ارزشمند انتخاب کنید، و کلوزهای محدودتر را برای محموله های کمریسک انتخاب کنید.

سپر اقتصادی تجارت ایران در برابر ریسک‌های جهانی