طی ماه های اخیر اقتصاد ایران با چالش های جدی رکود و نوسانات شدید نرخ ارز مواجه بوده ؛ وضعیتی که نه فقط بازارها، بلکه معیشت عمومی، سرمایه گذاری و برنامه ریزی اقتصادی را تحت تأثیر قرار داده است. شاخص های کلان نشان می دهد که رشد اقتصادی بار دیگر وارد فاز منفی شده و بخش های کلیدی مانند صنعت و کشاورزی در عمیق ترین رکود خود به سر می برند. این عقب نشینی اقتصادی همزمان با تورم بالا و کاهش قدرت خرید همراه بوده است، وضعیتی که اغلب اقتصاددانان از آن به رکود تورمی یاد می کنند؛ وضعیتی که در آن شاهد کاهش فعالیت اقتصادی و افزایش نرخ عمومی قیمت ها به طور همزمان خواهیم بود.
از سویی دیگر نرخ ارز، به ویژه ارزش دلار در برابر ریال، نقش مهمی در این سیکل بی ثبات ایفا می کند. نوسانات ارزی نه فقط بر قیمت کالاهای وارداتی و تورم عمومی اثر می گذارد، بلکه انتظارات فعالان اقتصادی، سرمایه گذاری خارجی، و رفتار مصرف کننده را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. ضعف در ساختارهای مدیریتی و سیاست گذاری، کمبود نظارت بر بازارهای مالی و پولی، و عدم اطمینان به آینده اقتصادی از جمله عوامل داخلی است که بی ثباتی نرخ ارز را تشدید کرده اند؛ همچنین فشارهای خارجی مانند تحریم ها و تنش های سیاسی به بار هزینه های بیشتر اقتصادی افزوده اند. رحمان سعادت استاد دانشگاه و اقتصاددان، رکود اقتصادی و جهش قیمت ارز، را به عنوان عاملی برای ایجاد چشم انداز پیچیده و چالش برانگیزی برای سیاستگذاران و فعالان اقتصادی دانست که نیازمند بازنگری های عمیق در سیاست های پولی، ارزی و ساختار بودجه ای کشور است.
اصلاح قیمت بنزین؛ تورم گسترده ای را در پی دارد
رحمان سعادت اقتصاددان و استاد دانشگاه با اشاره به تورم پاییز گذشته اظهار کرد: برخی از اقدامات دولت منجر به افزایش بار تورمی و رکود اقتصادی در ماه اخیر شده است؛ برای مثال صعودی شدن قیمت بنزین در هزینه حمل و نقل و در نهایت نرخ تمام شده کالاها تاثیرگذار خواهد بود و در نتیجه شاهد تورم بیشتری می شویم. عموماً اصلاح قیمت سوخت پس از چند ماه تاثیرات خود را نشان می دهد و به نظر می رسد پیش از آغاز سال جدید، مجددا شاهد افزایش تورم به خصوص در نرخ ارز و کالاهای اساسی خواهیم بود. همچنین احتمال دارد قیمت دلار بین ۱۷۰ تا ۲۰۰ هزار تومان جهش پیدا کند.
رکود اقتصادی چالشی متاثر از چندین شاخص متفاوت
وی درباره عوامل موثر بر رکود اقتصادی فعلی و نوسانات نرخ ارز بیان کرد: افزایش قیمت دلار در بازار متاثر از عوامل متعددی است؛ رخدادهای بین المللی، تورم، پایین بودن سطح بهره وری و همچنین سو مدیریت دولت از جمله معیارهای موثر بر نوسانات نرخ ارز به شمار می آیند. متاسفانه دولت چهاردهم در بحث انتصابات مدیران عالی رتبه کشور بر اساس وعده های خود و به صورت تخصصی عمل نکرده؛ به طوری که اکنون افرادی در مسند مدیریت های کلان حوزه اقتصادی قرار گرفتند که تخصص لازم را ندارند.
عدم تخصص مدیران؛ افت بازدهی اقتصادی را به همراه دارد
این اقتصاددان ادامه داد: برخی از مدیران براساس رابطه و بدون تخصص در منسب مدیریت های کلان اقتصادی قرار دارند که در نهایت سبب سوء مدیریت و تصمیم گیری توسط افراد ناشایست می شود. از سویی دیگر ادامه دار شدن چنین وضعیتی ممکن است سبب منفعت طلبی و فساد اقتصادی و اداری شود زمانی که مدیران رده بالا شایسته ای بر سر امور نباشند، بهره وری پایین می آید و مدیران میانی و کارمندان انگیزه لازم برای خدمت رسانی مفید را ندارند. به هر حال زمانی که مدیران کلان، تخصص و شایستگی لازم را نداشته باشند، کارمندان رده میانی به لحاظ انگیزشی دچار تناقض و تضاد می شوند و در نهایت بازدهی افت پیدا خواهد کرد.
بحران های سیاسی و تصمیمات غلط دولت
سعادت تاثیر عوامل یادشده بر اقتصاد کشور را حیاتی دانست و در این رابطه اظهار کرد: نتیجه فساد اقتصادی، تورم و نوسانات ارزی شدیدی است که اکنون با آن مواجه هستیم. همچنین در حوزه بین المللی نیز متاسفانه کشور با بحران های متعدد سیاست خارجی مواجه است که سیاست های غلط دولت در آن بی تاثیر نیست. برای مثال وزیر امور خارجه کشور به جای مراجعه به سفرهای خارجی موثر که منجر به رفع گره ها و مشکلات سیاست خارجی به ویژه در زمینه وصول مطالبات ارزی کشور می شود، به سفرهای استانی می روند که ثمره خاصی برای کشور ندارند.
لزوم اقدام فوری دولت برای اصلاح سیاست های خارجی و ارزی
وی در پایان خاطرنشان کرد: سیاست خارجی ما دچار رکود و بحران اساسی است که اگر در دیپلماسی تجاری-بین المللی و ارزی به خوبی عمل نکنیم، نتیجه مطلوبی در انتظار کشور نخواهد بود. از سویی دیگر اگر ارزآوری کاهش پیدا کند، کشور از دو بعد متحمل زیان خواهد شد؛ بهره وری پایین و سوء مدیریت در داخل کشور و همچنین رکود سیاست خارجی و عدم وجود سیاست تجاری فعال در حوزه بین المللی آسیب های گسترده ای را به بدنه اقتصاد کشور وارد می کند. مجموع این عوامل منجر به صعود نرخ ارز خواهد شد؛ در این راستا دولت باید اقدام فوری و جدی در نظر بگیرد تا فشار معیشتی مردم کاهش یابد.
مسئولیت این خبر با سایت منبع و جالبتر در قبال آن مسئولیتی ندارد. خواهشمندیم در صورت وجود هرگونه مشکل در محتوای آن، در نظرات همین خبر گزارش دهید تا اصلاح گردد.
